Vùng nguyên liệu mía thuộc 2 xã Diên Đồng và Diên Xuân (huyện Diên Khánh, Khánh Hòa) đã áp dụng phương pháp tướiphun, góp phần làm tăng năng suất cây mía…
Hiệu quả bước đầu
Tưới phun mưa là phương pháp tưới tiết kiệm nước khá ưu việt, đã được áp dụng tại nhiều nước trên thế giới và ở Việt Nam. Hiện nay, nhiều nơi áp dụng rộng rãi phương pháp tưới phun, đặc biệt là các vùngtrồng cà phê, hồ tiêu ở Tây Nguyên và tại một số công ty mía đường lớn trong nước… Tại Khánh Hòa, việc ứng dụng phương pháp tưới phun chỉ mới bắt đầu. Thôn Xuân Nam (xã Diên Xuân) được Hợp tác xã Nông nghiệp (HTXNN) Diên Xuân chọn làm điểm để triển khai phương pháp tưới phun cho cây mía từ niên vụ 2013 – 2014 và đã đem lại hiệu quả rõ rệt. Tại các ruộng mía có tưới phun, năng suất mía tăng từ 40 – 45 tấn/ha lên 75 – 80 tấn/ha. Ông Nguyễn Văn Định – Chủ nhiệm HTXNN Diên Xuân cho biết, huyện đã hỗ trợ thiết bị giàn phun cho 5 hộ của xã. Niên vụ mía vừa qua, việc triển khai phương pháp tưới phun cho kết quả rất tốt, năng suất tăng thêm 30 – 35 tấn/ha. Hợp tác xã đang đề nghị huyện tiếp tục hỗ trợ, mở rộng vùng mía được tưới phun lên 20 ha từ nguồn kinh phí khuyến nông. Tại xã Diên Đồng, vụ mía này, một số nông dân bắt đầu triển khai phương pháp tưới phun. Ông Nguyễn Quốc Vũ – nông dân trồng mía tại thôn 4 thừa nhận: Lâu nay, mía trồng trên chân đất không được tưới nên hiệu quả thấp, năng suất dưới 50 tấn/ha. Khi mía được tưới, chắc chắn hiệu quả sẽ cao hơn, năng suất có thể đạt 70 – 80 tấn/ha. Cũng theo ông Vũ, các giàn tưới phun rất hiệu quả. Để tưới 1 sào mía chỉ mất 3 giờ, chủ ruộng không phải tốn công di dời ống, dây như cách tưới tràn, chỉ cần 1 người là có thể vận hành được…
Theo ông Trần Văn Điền – Chủ nhiệm HTXNN Diên Đồng: Xã Diên Đồng và Diên Xuân nằm trong vùng nguyên liệu mía liên hoàn của huyện với diện tích hơn 1.000ha. Thời gian qua, tỉnh đã đầu tư dự án tưới cho vùng nguyên liệu mía. Tuy nhiên, do địa hình phức tạp, không bằng phẳng, phương pháp tưới tràn như tưới cho cây lúa tỏ ra kém hiệu quả nên huyện đã vận động nhân dân chuyển đổi sang phương pháp tưới phun. Huyện chuyển giao kỹ thuật và hỗ trợ một số thiết bị cho nông dân chuyển đổi. Xã Diên Đồng có 6 hộ được hỗ trợ. Mức hỗ trợ 50% trị giá giàn phun (tương đương 3,5 triệu đồng). Tuy nhiên, do cây mía rớt giá, người trồng mía nản lòng không muốn đầu tư nên việc triển khai phương pháp tưới phun tại xã Diên Đồng còn hạn chế. Cần liên kết Theo ông Lê Tài – Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Diên Khánh, phương pháp tưới phun triển khai tại 2 xã trên tỏ ra thích hợp đối với vùng mía nguyên liệu và đã được huyện khuyến khích phát triển. Phương pháp tưới tràn không thích hợp với cây mía, gây lãng phí nước, tạo độ ẩm không đều, nơi thấp bị úng, nơi cao không đủ ẩm. Ngoài ra, còn lãng phí công lao động. Có thể nói, hiện nay, huyện Diên Khánh là địa phương đầu tiên của tỉnh đưa phương pháp tưới phun vào sản xuất cây mía. Năm 2009, huyện được tỉnh đầu tư hệ thống trạm bơm điện và các tuyến kênh mương tại vùng nguyên liệu mía với hy vọng nâng cao sản lượng cây mía. Tuy nhiên, sau khi dự án hoàn thành đưa vào sử dụng đã nảy sinh nhiều bất cập. Do địa hình lồi lõm của vùng mía, một số tuyến mương nhánh thấp hơn cao trình ruộng mía nên không thể tưới mà phải bơm. Mặt khác, ruộng mía không bằng phẳng nên nước khó phủ đều, tốn thêm công khơi thông đường dẫn nước. Ngoài ra, cây mía có khả năng chịu hạn, không cần thiết phải tưới tràn, gây lãng phí nước. Vì vậy, huyện đã đầu tư hỗ trợ, chuyển giao kỹ thuật và khuyến khích nông dân chuyển đổi sang phương pháp tưới phun. Huyện đã hỗ trợ cho 11 hộ tại 2 xã để chuyển đổi.
Hiện nay, việc triển khai phương pháp tưới phun gặp khó khăn do giá mía thấp, trồng mía khó có lãi nên nông dân vẫn chưa mặn mà. Theo ước tính, ngoài việc đầu tư giàn phun, người trồng mía còn phải mua sắm thêm máy bơm động cơ diezel (khoảng 6 triệu đồng) mới có thể hoạt động. Huyện đang vận động nông dân thành lập các nhóm liên kết từ 3 đến 5 hộ dùng chung thiết bị để vừa giảm giá thành đầu tư, vừa tránh lãng phí tiền điện bơm nước từ các trạm bơm điện. Hy vọng, thời gian tới, phương pháp tưới phun sẽ được người dân ứng dụng đại trà, đem lại hiệu quả cho vùng sản xuất mía…
Số lượng nước tưới cho cây cà phê như thế nào là hợp lý?
Khi cây cà phê cần nước, nhưng lượng mưa cung cấp không đủ thì phải tiến hành tưới nước. Đó là khi độ ẩm ở trong đất xuống thấp nhỏ hơn 28%. Khi tưới nước phun mưa đã tạo ra dòng chảy trên bề mặt thì độ ẩm ở trong đất thường cao hơn 46%. Đối với cà phê trong thời kỳ kinh doanh trong điều kiện khô hạn như vùng Buôn Ma Thuột thì phải tưới lần đầu là 800m3/ha và các lần sau là 600m3/ha, khoảng cách giữa hai lần tưới thường là 3 tuần lễ. Ở những nới thiết các biện pháp che tủ đất, không có cây che bóng và thiếu đai rừng thì khoảng cách này ngắn hơn. Thường trong một mùa khô phải tưới tới 4 lần, năm hạn nặng phải tưới đến 5-6 lần. Lượng nước cần trong một năm cho một hectare cà phê từ 2600m3 – 3200m3.
Tưới nước vào giai đoạn nào là hợp lý?
Sau khi thu hoạch cây cần có thời gian dưỡng sức, phân hoá mầm hoa và cần có một thời gian khô hạn nhẹ. Khi thầy cây đã phân hoá mầm hoa khá đầy đủ, thường lá cuối tháng một, trong tháng 2 dương lịch ở Buôn Ma Thuột thì tiến hành tưới nước lần đầu. Sở dĩ tưới lần đầu phải đẫm cho cây đủ nước đề bung hoa, nếu tưới không đủ nước thì hoa không nở được và có hiện tượng hoa chanh dẫn tới hoa bị khô là giảm năng suất đáng kể. Tưới nước lần đầu hợp lý về thời gian có khả năng làm cho tỷ lệ hoa nở lên tới 60-70%, nếu tưới nước quá sớm thì đất còn đủ ẩm, hoa sẽ nở lai rai và không tiết kiệm được nguồn nước, gây ra lãng phí.
Thường trong sản xuất có mấy cách tưới nước như sau:
– Phương pháp tưới phun mưa: Là phương pháp tưới tốt nhất vì làm cho lượng nước phân bố từ từ và đều trên toàn bộ bề mặt đất, ít gây ra xói mòn và xáo trộn cấu tượng của đất, tạo ra độ ẩm thuận lợi cho bung hoa, chi phí đầu tư thấp, ít hư hỏng, dễ vận hành. Xem thêm bài viết “Lợi ích tưới phun mưa”
– Phương pháp tưới gốc: Dùng ống cao su thường có đường kính 50mm đưa nước vào từng gốc. Trước khi tưới nước phải vét bồn xung quanh gốc và tán cây để chứa nước. Không đào bồn quá sâu bởi vì trên 80% trọng lượng rễ tập trung ở tầng đất có độ sâu từ 0-40cm. Đào bồn quá sâu làm hư hại nặng bộ rễ sẽ có ảnh hưởng xấu đến sinh trưởng và sự hút chất dinh dưỡng của cây. Khi tưới đề ống nằm ngang trên mặt đất, không cần trút đầu ống xuống đất vì như vậy tạo thành hố làm xáo trộn cấu trúc tầng đất mặt. Khi nước đã đầy bồn thì di chuyển ống sang tưới cây bên cạnh, khi thấy nước ở hố trước đã rút cạn thì quay ống lại tưới tiếp cho đủ lượng khoảng 450 lít/gốc (từ lần thứ hai trở đi). Phương pháp này, bà con thường tưới dư nước (73% hộ dân tưới dư nước), tham khảo bài viết thực trạng tưới cà phê.
– Tưới tràn: Ở những nơi có độ dốc vừa phải có thể làm rãnh rồi dẫn nước vào từng hố để tưới cho cà phê. Phương pháp này tốn rất nhiều nước, ở những nơi có nguồn nấm bệnh ở rễ, rệp sáp, tuyến trùng thông qua phương pháp tưới này có thể tạo ra con đường lây lan nguồn bệnh qua dòng nước. Ở những nơi đã thấy xuất hiện bệnh rễ thì không được tưới tràn.
– Tưới nhỏ giọt: Đây là phương pháp tưới tiết kiệm nước, ít gây những tác động xấu cho vườn cây song phải có thiết bị và hệ thống ống nước hay vòi phun đặc biệt. Khi sử dụng hệ thống này phải được hướng dẫn về mặt kỹ thuật và quản lý có nhiều khó khăn, chi phí đầu tư thường lớn, chi phí vận hành, bảo trì phát sinh nhiều.
Nhằm giúp bà con tìm hiểu và áp dụng phương pháptưới phun mưa một cách hiệu quả, chúng tôi xin gửi tới bà con bộ tiêu chuẩn TCVN 9170:2000 như file đính kèm để bà con tham khảo.
Rất mong bà con áp dụng đúng và gặt hái thành công trong sản xuất nông nghiệp.
Trong bộ tài liệu, chúng tôi đặc biệt lưu ý, hiện nay bà con hầu hết bố trí vòi phun rất dày, thường thì bán kính của thiết bị giả sử là 8m, thì bà con đặt khoảng cách các béc tưới là 8m. Điều đó là bởi, bà con chọn những thiết bị tưới không đảm bảo sự đồng đều, thậm chí bán kính thực tế kém xa so với thông số kỹ thuật. Dẫn đến chi phí đầu tư sẽ rất lớn, chi phí đường ống có thể tăng gấp đôi, gấp ba so với những thiết bị tưới chất lượng cao – có khả năng tưới đồng đều cao, đồng thời số béc tưới cũng tăng gấp đôi.
Sơ đồ bố trí béc tưới hiệu quả – tiết kiệm
Sơ đồ đặt béc được khuyến khích bởi Nhabe agri khi sử dụng thiết bị tưới Nelson là theo hình tam khác, khi đó khoảng cách đặt béc (Dr) bằng 1,73 x R (R là bán kính tưới). Giả sử, bán kính tưới Nelson R33 là 14m, khoảng cách đặt béc Dr = 14m x 1,73 = 24m đặt một béc.
Trong khi đó, với thiết bị tưới Nelson, với hai đặc tính nổi trội đó là tưới đồng đều trong phạm vi bán kính tưới, và bán kính tưới lớn giúp tiết kiệm tối đa chi phí (cả đường ống và chi phí béc tưới), đồng thời với những dự án lớn, sẽ giúp tối đa hóa sự tiện lợi trong việc áp dụng cơ giới hóa trong canh tác, thu hoạch.
Khả năng tưới đồng đều của thiết bị tưới Nelson Hoa Kỳ
Giả sử với cánh đồng cỏ chúng tôi thực hiện tại Củ chi, khoảng cách mỗi béc tưới có thể đạt 20m-22m. Xemfile demo đính kèm
Trong bộ TCVN 9170-2012. tưới phun mưa tự động, có nhiều điểm tính toán khá phức tạp, đặc biệt việc xác định đường ống, máy bơm, mô hình bố trí… để giúp bà con dễ hiểu, chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bà con qua đường dây nóng 0983 23 08 79.
Kết quả điều tra của Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên (WASI) cho thấy có hơn 73% hộ nông dân tưới thừa nước cho cà phê.
Lượng nước tưới đủ cho cấy cà phê
Cụ thể, mức tưới tương đối hợp lý cho cây cà phê sinh trưởng và phát triển bình thường là khoảng 400-600 lít/cây/lần tưới, nhưng trong thực tế, phần lớn hộ nông dân tưới hơn 520 lít/cây/lần tưới, thậm chí có nhiều trường hợp tưới từ 600-950 lít/cây/lần tưới. Việc tưới thừa nước đang gây nên tình trạng lãng phí nguồn nước và làm tăng chí phí sản xuất.
Ngoài tưới quá liều lượng, có tới 30% hộ nông dân xác định thời điểm tưới lần đầu chưa chính xác nên tỷ lệ hoa nở lần đầu không cao, thường thấp hơn 70%.
WASI cho rằng, các nhà khoa học, cơ quan khuyến nông, cán bộ kỹ thuật cần quan tâm giúp nông dân tưới nước cho cà phê đúng thời điểm hơn, qua đó góp phần sử dụng nguồn nước hiệu quả, bảo vệ môi trường sinh thái và giảm chi phí sản xuất.
Những ngày qua, anh chị em làm việc tại dự án thiết bị tưới nông nghiệp Nelsonđã làm việc hết mình với tinh thần sáng tạo – am hiểu nông nghiệp, đã xây dựng hoàn thiện hệ thống khảo sát – tư vấn – báo giá cho hệ thống tưới nông nghiệp.
Theo đó, Quý bà con có thể tham khảo về phương án tưới, tổng mức đầu tư cho mỗi đơn vị diện tích cây trồng qua điện thoại, bằng việc cung cấp thông tin như diện tích, chiều dài, rộng, độ cao của cây, độ giãn cách (mật độ cây trồng), mô hình trồng tại nông trại (theo luống, theo cụm hay rải rác), bộ phận kỹ thuật – kinh doanh sẽ thu thập dữ liệu và trả lại kết quả tức thì.
Với việc đưa ra mô hình tính toán này, bà con có thể biết các thông tin liên quan một cách nhanh chóng và chính xác nhất, bên cạnh đó, đơn vị cung cấp – thi công cũng giảm được đáng kể chi phí đi lại, khảo sát thực địa, điều đó cũng góp phần đáng kể cho việc giảm chi phí – hạ giá thành. Đặc biệt với các hộ nông dân ở cách xa Tp. HCM, có thể dựa vào thiết kế của bộ phận kỹ thuật Nelson để tự xây dựng cho mình một hệ thống tưới tự động với chi phí thấp nhất.
Xin cảm ơn và chúc mừng đội ngũ Kỹ thuật – Kinh doanh Nhabe agri.
Bước 3: Đầu còn lại của nối hoặc tê 6mm nối với ống nhỏ giọt Micro Drip DiG.
