Mọi kiến thức về cà phê vối, cà phê robusta

1. Hương vị cà phê cà phê vối, cà phê robusta có gì đặc biệt?

Đắng là vị đặc trưng nhất của Robusta với nhiều cung vị khác nhau từ trung tính đến rất gắt. Vị thường được nhận ra diễn tả giống như bột yến mạch. Khi ngửi mùi cà phê này chưa rang sẽ thấy giống mùi đậu tươi. Khi được rang chín, sẽ có mùi đặc trưng của dark chocolate, caramel hơi cháy hoặc thoang thoảng mùi cao su cháy nữa.

Tuy nhiên, hương vị của cà phê có thể thay đổi tùy vào giống, điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng cũng như kỹ thuật canh tác.

2. Đặc điểm vùng trồng cà phê vối, cà phê robusta

2.1. Đặc điểm vùng trồng

• Chúng phát triển tốt trong khu vực có độ cao dao động từ 200 đến 800m so với mực nước biển. Ngay cả ở độ cao lên đến 2000 – 2300m, chúng vẫn phát triển mạnh mẽ.
• Địa hình núi non và đồi núi, với đất phù sa, khả năng thoát nước tốt và ánh sáng mặt trời phong phú, tạo nên môi trường lý tưởng cho sự phát triển của cây cà phê Robusta. Điều này chỉ ra rằng cây cà phê Robusta thích ứng xuất sắc với những điều kiện tại Việt Nam.
• Các vùng trồng cà phê vối tại Việt Nam có điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa với nhiệt độ trung bình từ 22 – 28 độ C, lượng mưa từ 1.800 – 2.500 mm/năm và có hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô.  
• Điều kiện đất đai thích hợp để trồng cà phê robusta là đất bazan màu đỏ hoặc đất phù sa, thoát nước tốt và có độ pH từ 5 – 6.5.
• Đây là loại cà phê chủ lực của Việt Nam, chiếm khoảng 97% diện tích trồng cà phê trong nước.

2.2. Một số khu vực trồng cà phê vối, cà phê robusta ở nước ta

• Các vùng trồng cà phê vối, cà phê robusta lớn nhất tập trung tại các tỉnh miền Đông Nam Bộ và Tây Nguyên bao gồm các tỉnh như Kon Tum, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng, Gia Lai. Một số vùng trồng cà phê Robusta nổi tiếng tại nước ta như Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), Buôn Hồ (Đắk Lắk), Cư Kuin (Đắk Lắk), Đắk Mil (Đắk Nông), Pleiku (Gia Lai), Ayun Pa (Gia Lai). 
• Các tỉnh ở Tây Nguyên nước ta rất thích hợp cho cây cà phê vì ở đây có đất bazan, loại đất này đã cung cấp một lượng lớn nước ngầm nhờ các trận mưa gió mùa. Ngoài ra, cà phê Robusta cũng được trồng tại Long Khánh – Đồng Nai và một vài huyện tại ven biển tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, cà phê Robusta tại các khu vực này cũng cho ra hương vị đậm đà đặc trưng.

3. Các loại giống cà phê vối, cà phê robusta phổ biến hiện nay

3.1. Giống cà phê TR4 ( tên cũ 138 )

Với nguồn gốc từ xã Hòa Thuận, tỉnh Đắk Lắk, giống cà phê TR4 dần khẳng định vị thế của mình là một trong những giống cà phê vối được trồng nhiều nhất ở nước ta. 

Đây là loại cà phê được ra đời bằng phương pháp nhân giống vô tính nên không chỉ có ưu điểm của giống gốc mà còn có khả năng thích nghi với điều kiện thời tiết của nhiều vùng trên khắp cả nước.

Đặc điểm của giống cây cà phê TR4

• Sinh trưởng: Khả năng sinh trưởng và phân nhánh nhanh. 
• Vóc dáng: Cây cà phê TR4 có chiều cao trung bình khoảng 2 – 3m và có cành lá hơi rủ xuống mặt đất. Đây là điểm khác biệt của giống TR4 so với các giống cà phê khác trên thị trường hiện nay.
• Lá: Hình dạng giống lưỡi mác với độ dài trung bình khoảng 10 – 15 cm. Lá cây cà phê có màu xanh nhạt khi non và dần chuyển sang màu xanh vàng khi trưởng thành.
• Quả: Khi chín có màu đỏ cam, tròn, hơi thuôn về phía cuốn và có dạng hình trứng ngược.Hạt cà phê loại 1 chiếm tỷ lệ trên 70% và hàm lượng cafein đạt 1.68 – 1.7 trên 100g chất khô.
• Chùm quả: Sai quả với trung bình 1kg cà phê sẽ có từ 777 đến 800 quả. 
• Tỉ lệ tươi/nhân là 4 – 4.2 /1.
• Năng suất bình quân hàng năm đạt từ 5 – 7 tấn trên 1 hecta.
• Thời gian thu hoạch thích hợp từ tháng 11 – 12.
• Khoảng cách thích hợp để trồng cây cà phê TR4 là 3m x 3m.

Ưu và nhược điểm của giống cà phê TR4 

• Ưu điểm: Cây cà phê này cho ra nhiều cành, quả ít rụng nên rất thuận tiện cho việc thu hoạch và bảo quản. Đặc biệt, giống Tr4 có khả năng thích nghi với nhiều điều kiện khí hậu nên rất phù hợp cho việc trồng tái canh hoặc xen canh. 
• Nhược điểm: Do cây phân cành tán nhiều nên bà con nông dân cần chăm sóc và cắt tỉa thường xuyên để cây có thể phát triển tốt và đạt năng suất cao.

3.2. Giống cà phê TR9 ( tên 414 )

Đặc điểm sinh trưởng của giống cà phê TR9

• Sinh trưởng: Khả năng sinh trưởng nhanh và phân tách cành nhiều theo chiều ngang.
• Vóc dáng: Tán cây rộng và cành lá hơi rũ với chiều cao trung bình.
• Lá: Hình lưỡi mác và có màu xanh tươi khi trưởng thành.
• Quả: Quả cà phê TR9 có kích thước trung bình đến lớn. Khi chín, quả có hình bầu dục dài, màu đỏ đậm huyết dụ, cuống giòn và dễ thu hoạch với hạt loại 1 đạt giá trị cao trên 90 %. Hạt cà phê có kích thước lớn hơn so với các giống cà phê khác.
• Chùm quả: Thông thường cứ 511 quả sẽ có 1kg cà phê TR9.
• Năng suất bình quân hàng năm đạt khoảng 4 – 7 tấn trên 1 hecta.
• Khoảng cách trồng thích hợp từ 3m – 3.5m / 1 cây.
• Thời gian thu hoạch giống cà phê này thường vào giữa tháng 12.

Ưu và nhược điểm của giống cà phê vối TR9

• Ưu điểm: Giống cà phê này phù hợp với nhiều điều kiện môi trường khác nhau và có thể kháng được nhiều loại bệnh như rỉ sắt, nấm hồng,…
• Nhược điểm: Quả và hạt to nên cần tập trung để tiện cho việc thu hoạch. Kiểu hình và kiểu sinh trưởng của giống cà phê này không thực sự phù hợp để trồng với mật độ cao và canh tác theo kiểu mới.

3.3. Giống cà phê xanh lùn

Giống cà phê cao sản TS5, Còn được gọi là giống cà phê xanh lùn Trường Sơn TS5, là giống cà phê được biết đến bởi những đặc tính ưu điểm như sản lượng cao, cây phát triển khỏe mạnh, chùm quả to, quả hạt lớn, đều, khả năng kháng sâu bệnh tốt, chịu hạn tốt, năng suất ổn định hàng năm.

Đặc điểm:

• Lá xanh đậm, dày
• Cành to khỏe, dài, dẻo.
• Cây phát triển khỏe mạnh, trái chín tập trung. Cây thích nghi tốt với điều kiện khí hậu nước ta nhất là các tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên.
• Năng xuất: Trái chín tập trung năng suất từ 7 – 8 tấn / 1ha.
• Quả to xanh đậm có núm bò, vỏ mỏng.
• Tỷ lệ tươi/khô 3,8kg.
• Tỷ lệ trên sàng 18 là 90%

4. Giá cả của cà phê vối, cà phê Robusta hiện nay

Vào đầu năm 2025, giá cà phê Việt Nam đã tiến sát mốc 130.000 đồng/kg, với mức tăng từ 2.500 đến 3.500 đồng/kg.

Ước tính trung bình giá hạt cà phê Robusta nhân xanh nội địa bao gồm cả loại thương mại, xuất khẩu và Fine Robusta dao động từ 128.000 – 500.000 đồng/kg. Vào mùa vụ thu hoạch giá có thể thay đổi. 

5. Triển vọng của cà phê vối, cà phê Robusta trong tương lai

Cà phê vối, cà phê Robusta tại nước ta đã bắt đầu đạt con số thu hoạch ấn tượng từ 1,5 đến 1,7 triệu tấn trong những mùa bội thu, gấp 25 lần so với sản lượng cà phê Arabica.

Đó không chỉ là biểu tượng của ngành cà phê Việt Nam mà còn là nhân tố quan trọng trong xu hướng tiêu dùng cà phê hiện đại. Với sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, chất lượng và giá trị thương hiệu, Việt Nam đang khẳng định vị thế là một trong những quốc gia dẫn đầu về sản xuất và xuất khẩu Robusta trên thế giới.

Xem thêm:

• Hệ thống tưới nhỏ giọt cho cà phê
• Các loại bệnh trên cây cà phê cần lưu ý
• Dịch vụ phun thuốc trừ sâu bằng máy bay cho cây cà phê