Sâu bệnh hại trên cây sắn thường gặp

Cây sắn (khoai mì) từ lâu đã là cây trồng chủ lực, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho hàng chục ngàn hộ nông dân.Tuy nhiên, trong những năm gần đây, cây sắn liên tục đối mặt với những sâu bệnh hại nguy hiểm, có tốc độ lây lan cực nhanh và khả năng gây thất thoát kinh tế nghiêm trọng. Vậy sâu bệnh hại trên cây sắn thường gặp là những loại nào? Mời quý bà con tìm hiểu chúng qua bài viết bên dưới của Nhà Bè Agri.

Nhận biết các sâu bệnh hại trên cây sắn thường gặp

Việc nhận biết đúng triệu chứng ngoài đồng là bước quan trọng nhất giúp bà con nông dân phản ứng kịp thời. Các bệnh hại nguy hiểm nhất trên cây sắn hiện nay thuộc nhóm virus, dịch khuẩn bào, và côn trùng chích hút mới xuất hiện.

1. Nhóm bệnh virus và dịch khuẩn bào

Nhóm bệnh này cực kỳ nguy hiểm vì hiện chưa có thuốc đặc trị. Chúng lây lan chủ yếu qua hom giống và côn trùng trung gian, khiến mầm bệnh tích tụ qua nhiều vụ trồng.

1.1. Bệnh khảm lá sắn

Bệnh khảm lá sắn do virus Sri Lanka Cassava Mosaic Virus (SLCMV) gây ra, đã xâm nhập và gây hại trên cây sắn ở nước ta từ năm 2017

Triệu chứng và tác hại: Triệu chứng đặc trưng và dễ nhận biết nhất của bệnh khảm Lá là sự xuất hiện của các vết vàng loang lổ (khảm vàng) xen lẫn phần xanh trên lá sắn. Ở mức độ nặng, lá sẽ bị xoăn, cong queo và nhăn nhúm nghiêm trọng. Hậu quả lớn nhất là nếu cây sắn bị nhiễm virus khi còn non, hoặc mọc từ hom giống đã nhiễm bệnh, cây sẽ không cho thu hoạch củ.

1.2. Bệnh chổi rồng sắn

Bệnh chổi rồng là một loại bệnh mới xuất hiện ở Việt Nam, nhưng tốc độ lây lan và mức độ gây hại rất trầm trọng.

Triệu chứng và tác hại: Tác nhân gây bệnh được xác định là một loài dịch khuẩn bào (Phytoplasma). Triệu chứng điển hình là chồi sắn rụt ngắn, lóng thân ngắn lại, khiến cây bị thấp lùn.Tại các mầm ngủ trên thân cây đang sinh trưởng, rất nhiều chồi phụ mọc ra thành các chùm nhánh dày đặc, giống như hình ảnh “bụi cỏ” hoặc “chổi”. Khi bệnh nặng và gần thời kỳ thu hoạch, ngọn cây có thể chết khô, thân cây có biểu hiện chảy mủ và chuyển màu nâu xám. Cây nhiễm bệnh nặng có thể giảm năng suất tới 80%.

2. Nhóm côn trùng gây hại và chích hút

2.1. Rệp sáp bột hồng

Rệp sáp bột hồng là loại dịch hại mới, tốc độ lây lan và mức độ nguy hiểm được đánh giá là cực kỳ cao.

Triệu chứng và tác hại: Biểu hiện rõ ràng nhất là ngọn sắn bị xoắn, chùn đọt, và biến dạng. Nếu bị nhiễm nặng, cây sẽ không sinh trưởng và có thể chết. Rệp sáp có lớp bột trắng hoặc hồng, có thể tìm thấy trên tất cả các bộ phận của cây sắn (gốc, thân, lá, điểm sinh trưởng). Rệp sáp bột hồng gây hại có thể làm giảm năng suất củ sắn từ 80 đến 84%.

Loài rệp này có nguy cơ lây lan ra diện rộng nếu không kiểm soát chặt chẽ, vì rệp mới nở dễ dàng bị cuốn theo gió, lây qua hom giống, trôi theo nguồn nước, hoặc bám dính trên cơ thể người, động vật, và công cụ vận chuyển.

2.2. Nhện đỏ và sâu ăn lá

Nhện đỏ là dịch hại chích hút, làm suy yếu cây sắn. Việc phòng trừ cần phải áp dụng các biện pháp hóa học và sinh học hợp lý, vì nhện có xu hướng kháng thuốc nhanh.

Sâu ăn lá: Sâu tơ là một loài sâu ăn lá phổ biến, chúng thường thích ăn phần dưới của lá. Nếu bà con không quan sát kỹ sẽ khó nhận biết sự xuất hiện của chúng.

3. Bệnh hại dưới đất: thối củ/cổ rễ

Bệnh thối củ sắn thường xảy ra khi điều kiện canh tác không phù hợp.

Nguyên nhân và điều kiện: Nguyên nhân chủ yếu là do cung cấp dư thừa nước tưới làm độ ẩm đất tăng cao, tạo điều kiện cho nấm và khuẩn sinh sôi, xâm nhập vào bộ rễ và củ sắn. Ngoài ra, việc lựa chọn giống kém sức đề kháng hoặc cây bị suy yếu do nhiễm bệnh khảm lá cũng kéo theo các bệnh khác như thối cổ rễ, thối củ.

4. Một số lưu ý để quản lý sâu bệnh hại trên cây sắn thường gặp hiệu quả

Dựa trên triệu chứng và đặc điểm gây hại của các loại sâu bệnh hại trên cây sắn thường gặp mà Nhà Bè Agri đã cung cấp. Bà con nông dân cần thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, đặc biệt là phần ngọn và lá non, để phát hiện sớm các triệu chứng sâu bệnh hại trên cây sắn thường gặp như triệu chứng của bệnh khảm lá, chổi rồng hay rệp sáp. Hành động quyết liệt và kịp thời, nhất là việc tiêu hủy cây bệnh, là biện pháp hữu hiệu nhất để bảo vệ năng suất. Đồng thời, cần hợp tác chặt chẽ với các cơ quan Bảo vệ thực vật và khuyến nông địa phương để áp dụng kịp thời các quy trình kỹ thuật quản lý tổng hợp mới nhất, phù hợp với tình hình dịch bệnh tại địa phương.

Cây sắn đang đối mặt với những dịch hại mới và nguy hiểm, nhất là khảm lá, chổi rồng và rệp sáp bột hồng, tất cả đều có chung đặc điểm là tốc độ lây lan nhanh và khó điều trị triệt để bằng thuốc. Điều này yêu cầu nông dân phải thay đổi tư duy quản lý dịch bệnh, chuyển từ “chữa trị” sang “phòng ngừa và kiểm soát nguồn bệnh”. Quản lý sâu bệnh hại trên cây sắn thường gặp không chỉ là xử lý triệu chứng mà là một chiến lược dài hạn, kết hợp nhiều biện pháp dựa trên hệ sinh thái và kinh tế và khuyến khích bà con áp dụng công nghệ như máy bay nông nghiệp để nâng cao hiệu quả phòng trừ.

Xem thêm:

Sâu hại trên cây cà phê thường gặp

Bệnh hại trên cây hồ tiêu thường gặp