Vai trò của dinh dưỡng đối với bắp sinh khối

Để đạt năng suất tối ưu, cây bắp sinh khối cần một chế độ dinh dưỡng hợp lý. Việc hiểu rõ nhu cầu dinh dưỡng và phương pháp bón phân hiệu quả không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn tối ưu hóa chi phí sản xuất. Bài viết này sẽ phân tích vai trò của dinh dưỡng đối với bắp sinh khối, đồng thời đề xuất các khuyến cáo về liều lượng và phương pháp bón phân dựa trên các nghiên cứu khoa học.

1. Nhu cầu dinh dưỡng của bắp sinh khối

Bắp sinh khối là một trong những loài cây trồng quan trọng trong nông nghiệp, đóng vai trò chính trong việc cung cấp thức ăn cho gia súc nhờ sản lượng sinh khối lớn. Để đạt được năng suất cao, bắp sinh khối yêu cầu một lượng dinh dưỡng lớn từ đất. Theo nghiên cứu của Lee (2005), để tạo ra 1 tấn chất khô, bắp sinh khối hút từ đất:

• 12,9 kg N (Nitơ)
• 2,6 kg P₂O₅ (Lân)
• 1,2 kg K₂O (Kali)
• 1,7 kg MgO (Magie)
• 1,4 kg S (Lưu huỳnh)

Vai trò của các chất dinh dưỡng

• Nitơ (N): Là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây bắp.. Nitơ giúp tổng hợp protein, enzyme và diệp lục, từ đó thúc đẩy quá trình quang hợp. Thiếu nitơ, cây ngô sẽ còi cọc, lá có màu vàng nhạt và giảm năng suất.
• Lân (P): Cần thiết cho sự phát triển của rễ và quá trình hình thành năng lượng ATP trong cây. Lân đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sự ra rễ mạnh, giúp cây bắp hấp thu các chất dinh dưỡng khác hiệu quả hơn.
• Kali (K): Đóng vai trò điều hòa quá trình sinh trưởng, cân bằng nước và giúp cây bắp chống chịu tốt với điều kiện môi trường bất lợi như hạn hán, sâu bệnh. Kali còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sinh khối và khả năng vận chuyển đường trong cây.
• Magie (Mg): Là thành phần quan trọng của diệp lục, giúp tăng cường quang hợp và cải thiện khả năng sử dụng năng lượng mặt trời của cây.
• Lưu huỳnh (S): Cần thiết cho quá trình tổng hợp protein và enzyme, giúp cây tăng trưởng khỏe mạnh.

Ảnh hưởng của dinh dưỡng đến năng suất

Các nghiên cứu cho thấy rằng ba yếu tố dinh dưỡng quan trọng nhất đối với năng suất bắp sinh khối là nitơ, lân và kali. Việc cung cấp đủ và cân đối các chất này giúp cây đạt được năng suất tối đa. Nếu thiếu một trong ba yếu tố trên, cây bắp sẽ gặp các vấn đề như giảm tốc độ sinh trưởng, lá vàng, bộ rễ kém phát triển hoặc giảm khả năng chống chịu với điều kiện môi trường khắc nghiệt.

2. So sánh nhu cầu dinh dưỡng giữa bắp sinh khối và bắp lấy hạt

Bắp sinh khối và bắp lấy hạt có sự khác biệt đáng kể về nhu cầu dinh dưỡng do đặc điểm sinh trưởng và mục đích sử dụng khác nhau. Theo nghiên cứu từ Pioneer (2018), bắp sinh khối có nhu cầu dinh dưỡng cao hơn bắp  lấy hạt, đặc biệt là kali (K).

Mức độ hấp thu dinh dưỡng

• Bắp sinh khối được trồng với mục tiêu thu hoạch toàn bộ thân lá, do đó nhu cầu về dinh dưỡng cao hơn so với bắp lấy hạt.
• Trong khi bắp lấy hạt tập trung dinh dưỡng vào quá trình hình thành hạt, bắp sinh khối cần lượng dinh dưỡng lớn để phát triển toàn bộ thân, lá và rễ.
• Kali là chất dinh dưỡng có vai trò quan trọng hơn trong canh tác bắp sinh khối vì nó giúp điều hòa nước, tăng cường sức chống chịu và cải thiện chất lượng thức ăn cho gia súc.

Tốc độ hấp thu dinh dưỡng

• Bắp sinh khối phát triển nhanh và có tốc độ hấp thu dinh dưỡng lớn hơn so với bắp  lấy hạt.
• Bắp sinh khối yêu cầu một lượng lớn chất dinh dưỡng ngay từ giai đoạn đầu sinh trưởng, đặc biệt là nitơ và kali, để đảm bảo cây phát triển mạnh và đạt năng suất cao.
• Trong khi đó, bắp lấy hạt có giai đoạn tích lũy dinh dưỡng kéo dài hơn, đặc biệt là trong thời kỳ trổ cờ và hình thành hạt, do đó nhu cầu dinh dưỡng được phân bổ theo từng giai đoạn.

Ảnh hưởng của nhu cầu dinh dưỡng đến phương pháp canh tác

• Do nhu cầu dinh dưỡng cao hơn, bắp sinh khối thường được bón phân nhiều hơn và với tần suất cao hơn so với bắp lấy hạt.
• Việc bón phân cho bắp sinh khối cần được thực hiện theo từng giai đoạn phát triển để đảm bảo cây có đủ dinh dưỡng trong suốt chu kỳ sinh trưởng.
• Bắp lấy hạt có thể yêu cầu chế độ bón phân tập trung hơn vào giai đoạn trổ cờ và tạo hạt, trong khi bắp sinh khối cần dinh dưỡng liên tục để phát triển toàn bộ cây.

Tóm lại, bắp sinh khối có nhu cầu dinh dưỡng cao hơn ngô lấy hạt, đặc biệt là kali, và tốc độ hấp thu dinh dưỡng cũng nhanh hơn. Do đó, cần có chiến lược bón phân hợp lý để đảm bảo cây phát triển tốt và đạt năng suất tối ưu.

3. Khuyến cáo về liều lượng phân bón cho bắp sinh khối

Theo Rosser (2016), bang Pennsylvania đã đưa ra khuyến cáo về liều bón phân cho bắp sinh khối như sau:

• 201,75 kg N/ha
• 128,9 kg P₂O₅/ha
• 291 kg K₂O/ha

Trong khi đó, Dairy Australia (2018) khuyến cáo rằng bắp sinh khối phù hợp với các loại đất thoát nước tốt, có pH từ trung tính đến chua nhẹ. Ngoài ra, nhu cầu bón phân còn bị ảnh hưởng bởi loại đất, cây trồng vụ trước và lịch sử bón phân.

4. Liều lượng bón phân theo năng suất mục tiêu

Nếu đặt năng suất bắp sinh khối là 25 tấn chất khô/ha, cần cung cấp:

• 300-320 kg N/ha
• 250-270 kg K/ha
• 70-80 kg P/ha

Tính theo mỗi tấn chất khô tăng trưởng:

• 10-12 kg N/tấn
• 8-10 kg K/tấn
• 2-3 kg P/tấn

Để đạt hiệu quả bón phân tối ưu, nên áp dụng ít nhất 80% lượng phân bón khuyến cáo:

• 200 kg N/ha
• 160 kg K/ha
• 40 kg P/ha

5. Phương pháp bón phân hiệu quả

Bón phân đúng phương pháp giúp tăng hiệu quả hấp thụ dinh dưỡng và nâng cao năng suất. Các phương pháp bón phân phổ biến bao gồm:

• Bón vãi lúc gieo: Giúp cây con tiếp xúc dinh dưỡng ngay từ giai đoạn đầu.
• Bón theo băng: Giúp giảm hao hụt phân bón và đảm bảo dinh dưỡng cho cây.
• Bón phân qua hệ thống tưới: Giúp dinh dưỡng được hấp thu nhanh hơn và tăng hiệu quả sử dụng phân bón.

Với các lợi ích từ hệ thống tưới nhỏ giọt, Nhà Bè Agri tư vấn chi tiết cho bà con các vật tư thiết bị cần sử dụng cho hệ thống tưới bắp như sau:

Ống tưới nhỏ giọt Olympia Violet

Ống tưới nhỏ giọt Olympia Violet được sử dụng rộng rãi bởi hàng ngàn bà con trồng mía, mì, bắp, khoai, dưa hấu trong gần 10 năm qua… bởi một số tính năng vượt trội:

• Chất lượng được đảm bảo, hàng ngàn bà con đang sử dụng trên toàn quốc.
• Giá thành rẻ, dễ mua.
• Đa dạng về chủng loại, kích thước: dày 0.15mm, 0.20mm; khoảng cách lỗ 10, 15, 20, 30cm.
• Nhà Bè Agri hỗ trợ khảo sát, tư vấn, thiết kế, báo giá thiết bị hoàn toàn miễn phí
• Chi tiết sản phẩm Ống tưới nhỏ giọt Olympia violet

Ống xẹp PE Driptec

Ống xẹp PE Driptec thường được sử dụng làm ống nhánh trong các hệ thống tưới bằng ống nhỏ giọt rải dọc luống. Đặc biệt phổ biến trong tưới cho các dự án lớn, yêu cầu chất lượng cao, tính linh động (có thể thu cuốn, di chuyển), và giá thành thấp.

• Ống xẹp PE Driptec có 2 lựa chọn: ống xẹp PE đen, và ống xẹp PE bạc nhiều lớp.
• Áp suất hoạt động 1.5bar
• Với ống bạc giúp chống hiện tượng làm nước nóng lên trong ống nhờ tính phản xạ ánh nắng.
• Độ bền có thể đạt 3-5 năm
• Chi tiết sản phẩm Ống xẹp PE Driptec

Ống xẹp PVC Driptec

Trong trường hợp bạn cần loại ống dày dặn hơn, có độ chịu áp lớn hơn, độ bền cao hơn, dễ thao tác hơn ví dụ như sử dụng làm đường ống tải nước, ống nhánh… quý bà con có thể sử dụng ống xẹp PVC Driptec. Ống xẹp PE Driptec có các loại độ chịu áp từ 4bar, 6bar, 8bar, 10bar.

• Chịu áp suất cao với nhiều lựa chọn phù hợp cho nhiều mục đích. Áp từ 4bar – 10bar.
• Ống được ép trên hệ thống máy móc hiện đại, nén chặt.
• Phụ kiện kết nối đa dạng (khớp nối nhanh, cùm siết ống).
• Độ bền có thể đạt 5-8 năm,
• Chi tiết sản phẩm Ống xẹp PVC Driptec

Phụ kiện ống nhỏ giọt

• Khởi thủy ống nhỏ giọt
• Van ống nhỏ giọt
• Các cút nối ống nhỏ giọt chuyên dụng
• Chi tiết sản phẩm phụ kiện ống nhỏ giọt

Ống PVC Dekko

• Ống PVC Dekko thường được sử dụng làm ống trục chính.
• Được Dekko nghiên cứu, sản xuất chuyên dùng cho mục đích tưới.
• Giá thành cạnh tranh, hàng luôn có sẵn tại Nhà máy Dung Quất, văn phòng Nhà Bè Agri Gia Lai, hoặc Văn phòng Dekko Tp. HCM
• Chi tiết sản phẩm ống PVC Dekko

Lọc đĩa Nhà Bè Agri

• Chất lượng tốt, giá cạnh tranh, phù hợp với hầu hết mọi nhu cầu tưới tiêu của bà con.
• Hoạt động ổn định, bền bỉ, dễ tháo lắp vệ sinh & bảo trì.
• Bảo hành đổi trả trong vòng 12 tháng.
• Bầu lọc, công suất lọc lớn: 30m3/giờ với lọc 60mm, 50m3/giờ với lọc 90mm
• Chi tiết sản phẩm: Lọc hệ thống tưới Nhà Bè Agri

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và năng suất của bắp sinh khối. Việc cung cấp đầy đủ và cân đối các yếu tố dinh dưỡng như N, P, K, Mg và S giúp cây sinh trưởng khỏe mạnh, tăng sản lượng và chất lượng sinh khối. Để đạt hiệu quả tối ưu, nông dân cần lựa chọn phương pháp bón phân phù hợp, cân nhắc theo loại đất, lịch sử canh tác và điều kiện khí hậu. Áp dụng đúng kỹ thuật sẽ giúp tối ưu hóa chi phí sản xuất và bảo vệ môi trường.Các kiến thức trong bài viết được tổng hợp và tham khảo từ tài liệu “ Ngô sinh khối, kỹ thuật canh tác, thu hoạch và chế biến để phục vụ chăn nuôi” của TS. Lê Quý Kha và TS. Lê Quý Tường.