Dưa lưới là loại cây ăn quả mang lại giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, cây dưa lưới rất mẫn cảm với thời tiết, rất dễ nhiễm các loại sâu bệnh hại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng. Đây là một trong những thách thức lớn đối với người dân trồng dưa lưới. Vậy các loại bệnh trên cây dưa lưới thường gặp là gì? Cùng Nhà Bè Agri tìm hiểu rõ về các loại bệnh và các quản lý các loại bệnh trên một cách hiệu quả.
Mục lục
1. Bệnh thối thân – một trong các loại bệnh hại trên cây dưa lưới
1.1. Nguyên nhân
Các loại nấm Thielaviopsis, Fusarium solani f.s. phaseoli, Rhizoctonia solani Kuhn và Pythium spp,… thường gây ra bệnh thối thân bằng cơ chế ký sinh và phá vỡ kết cấu, hệ miễn dịch của thân cây.
Các loại nấm bệnh này thường có trong đất, hạt giống và nguồn nước tưới gây nên.
1.2. Triệu chứng của bệnh thối thân

Bệnh thường xuất hiện và gây hại trên cây dưa lưới từ giai đoạn đậu và tỉa quả, chọn quả xong.
Ở giai đoạn đầu của bệnh thối thân phần gốc của cây dưa lưới bắt đầu xuất hiện các chấm trắng, đỏ hoặc đen. Sau đó chúng lan rộng ra toàn bộ phần thân cây, đặc biệt là cổ rễ và gốc khiến cây bị héo rũ do phần thân bị hỏng không cung cấp đủ dưỡng chất và nước. Trong giai đoạn cuối thân cây sẽ xuất hiện các lớp mốc phủ bên ngoài, màu sắc tùy thuộc vào loại nấm gây bệnh.
1.3. Tác hại của bệnh thối thân – một trong các loại bệnh trên cây dưa lưới thường gặp
Giảm năng suất: Bệnh gây hư hại cho cây dưa, làm cây không phát triển được hoặc chết, dẫn đến giảm năng suất đáng kể.
Giảm chất lượng quả: Quả dưa lưới bị ảnh hưởng bởi bệnh sẽ không phát triển tốt, có thể bị nứt, thối hoặc biến dạng.
Lây lan nhanh: Bệnh có thể lây lan nhanh trong điều kiện khí hậu ẩm ướt và nếu không có biện pháp phòng trừ kịp thời, có thể gây thiệt hại toàn bộ vụ mùa.
1.4. Điều kiện phát sinh
Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, mưa nhiều hoặc tưới quá nhiều nước, tạo điều kiện cho nấm và vi khuẩn phát triển.
2. Bệnh sương mai – một trong các loại bệnh trên cây dưa lưới thường gặp
2.1. Nguyên nhân
Bệnh sương mai trên dưa lưới do nấm Pseudoperonospora cubensis gây ra.
2.2. Triệu chứng gây hại
Giai đoạn đầu: Lá xuất hiện các đốm vàng nhạt, có hình dạng góc cạnh, thường tập trung ở mặt trên của lá.
Giai đoạn phát triển: Các đốm vàng mở rộng, chuyển dần sang màu nâu, làm lá khô cháy và rụng sớm.
Giai đoạn nặng: Mặt dưới lá xuất hiện lớp phấn mốc màu tím xám, đây là bào tử nấm, có thể lây lan nhanh chóng nhờ gió và nước. Cây bị bệnh có dấu hiệu còi cọc, suy yếu, ra hoa ít, trái nhỏ, giảm năng suất đáng kể.
2.3. Tác hại của bệnh sương mai – một trong các loại bệnh trên cây dưa lưới thường gặp
Bệnh sương mai gây giảm năng suất nghiêm trọng, thậm chí mất mùa nếu không được xử lý kịp thời. Chất lượng nông sản giảm, đặc biệt là ở các loại rau và quả.
2.4. Điều kiện phát sinh
Bệnh sương mai thường bùng phát mạnh vào mùa mưa hoặc khi độ ẩm không khí trên 85%, nhiệt độ dao động từ 15 – 25°C. Nấm bệnh lây lan qua gió, nước tưới hoặc tàn dư cây trồng, gây tổn hại nghiêm trọng đến sinh trưởng và năng suất của cây.
3. Bệnh phấn trắng – một trong các loại bệnh trên cây dưa lưới thường gặp
3.1. Nguyên nhân
Do một loại nấm ký sinh dạng sợi mang tên Erysiphe cichoracearum gây ra.
3.2. Triệu chứng gây hại

Khi xuất hiện bệnh, ban đầu bề mặt lá xuất hiện những đốm nhỏ màu xanh rồi chuyển sang màu vàng, sau từ 4 đến 5 ngày, toàn bộ biến lá dưa lưới phủ kín lớp phấn màu trắng xám.
Khi bệnh trở nặng thì toàn bộ thân, cành, lá của cây dưa lưới đều bị phủ trắng. Cây suy yếu, sinh trưởng kém, không ra hoa, nếu có hoa thì không đậu quả.
3.3. Tác hại gây ra bệnh phấn trắng – một trong các loại bệnh trên cây dưa lưới thường gặp
Cây dưa lưới mắc bệnh phấn trắng sẽ bị hút tất cả các chất dinh dưỡng, làm lá khô, rụng dần, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình quang hợp và làm cây bị suy.
Nếu bệnh ở giai đoạn nặng thì cả thân, cành đều bị phủ phấn trắng, cây không phát triển nên rất khó ra hoa, đậu quả.
3.4. Điều kiện phát sinh
Bệnh phát triển mạnh ở nhiệt độ từ 22 đến 25 độ C, độ ẩm cao, nhiệt độ thấp và có nhiều mưa. Bào tử nấm phấn trắng trên dưa lưới lây lan nhờ gió.
4. Các biện pháp quản lý các loại bệnh trên cây dưa lưới hiệu quả
Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Tương tự như các loại sâu bệnh hại khác, việc phòng ngừa các loại bệnh trên cây dưa lưới là giải pháp tốt nhất để hạn chế sự phát sinh của nấm bệnh. Dưới đây, Nhà Bè Agri xin chia sẻ đến quý bà con một số cách quản lý các loại bệnh trên cây dưa lưới vừa hiệu quả vừa tiết kiệm được chi phí.
- Chọn giống kháng bệnh: Sử dụng các giống dưa lưới có khả năng kháng bệnh tốt để tăng cường sức đề kháng tự nhiên của cây.
- Vệ sinh đồng ruộng: Thường xuyên dọn dẹp tàn dư thực vật, loại bỏ các cây bị bệnh để giảm nguồn bệnh.
- Luân canh cây trồng: Không nên trồng dưa lưới liên tục trên cùng một diện tích. Luân canh với các loại cây khác giúp cắt đứt chu kỳ sinh trưởng của nấm bệnh.
- Quản lý độ ẩm: Tưới nước đúng kỹ thuật, tránh tưới quá nhiều gây ẩm ướt quá mức. Xây dựng hệ thống thoát nước tốt cho ruộng trồng. Ưu tiên lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt.
- Bón phân cân đối: Sử dụng phân bón cân đối, đặc biệt chú ý bổ sung kali và canxi để tăng sức đề kháng cho cây.
- Kiểm tra định kỳ: Thường xuyên kiểm tra vườn để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh và có biện pháp can thiệp kịp thời.
- Sử dụng chế phẩm sinh học: Ưu tiên sử dụng các chế phẩm sinh học để phòng ngừa bệnh thay vì thuốc hóa học để đảm bảo an toàn cho sức khỏe người dùng và môi trường.