Rác thải nhựa nông nghiệp, vật tư nông nghiệp thân thiện môi trường

Rác thải nhựa nông nghiệp. Hướng dẫn sử dụng vật tư nông nghiệp thân thiện môi trường.

Rác thải nhựa nông nghiệp (plasticulture), một vấn đề môi trường đáng kể bắt nguồn từ việc sử dụng rộng rãi các sản phẩm nhựa để tăng năng suất cây trồng và quản lý tài nguyên. Mặc dù chúng có lợi ích trực tiếp và tức thì, nhưng việc xử lý và phân hủy nhựa không đúng cách dẫn đến ô nhiễm đất nghiêm trọng lâu dài, phá vỡ hệ sinh thái và thậm chí có thể ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, sức khỏe cộng đồng.

Một số rác thải nhựa nông nghệp điển hình bao gồm (nhưng không giới hạn ở): Màng phủ nhà kính, mảng phủ nông nghiệp, đường ống dẫn nước – thiết bị tưới tự động, bạt lót hồ, các loại chai lọ bao bì thuốc bảo vệ thực vật, các loại túi bao gói nông sản.

Tất cả các loại vật tư này đều tác động tiêu cực đáng kể đến môi trường, đặc biệt vấn đề tích tụ vi nhựa, ảnh hưởng tới sức khỏe – chất lượng đất trồng.

CÁC LOẠI RÁC THẢI NHỰA PHỔ BIẾN

Các loại rác thải nhựa nông nghiệp rất đa dạng và thường khó thu hồi tái chế do hầu hầu hết chúng được phân bổ hoặc chôn vùi ngoài đồng ruộng, bị nhiễm thuốc trừ sâu, hoặc chất lượng nhựa không thể tái chế…

Một trong số đó phải kể đến:

  • Màng phủ nông nghiệp: chúng thường là các loại nhựa tái chế, siêu mỏng được được sử dụng để phủ đất, giữ nhiệt độ giữ ẩm, chống cỏ dại. Chúng là nguồn chính phát sinh vi nhựa.
  • Màng nhà kính: Tấm nhựa lớn được sử dụng để tạo môi trường được kiểm soát cho cây trồng, kéo dài mùa vụ và bảo vệ cây trồng khỏi các yếu tố bên ngoài.
  • Màng bọc kiện và màng ủ chua: Được sử dụng để bọc cỏ khô và ủ chua làm thức ăn chăn nuôi, bảo vệ chúng khỏi độ ẩm và hư hỏng.
  • Ống dẫn nước tưới, thiết bị tưới: Được sử dụng để cung cấp nước hiệu quả, đặc biệt là trong các hệ thống tưới nhỏ giọt.
  • Chậu, Khay và Thùng chứa: Được sử dụng trong vườn ươm và ươm cây giống.
  • Thùng chứa thuốc trừ sâu và phân bón: Bao bì cho nhiều loại hóa chất nông nghiệp.
  • Bao túi nhựa bảo vệ, đóng gói nông sản: thường bao gồm túi bọc trái cây, các loại túi nilon trong quá trình canh tác cũng như vận chuyển, thương mại nông sản.

TÁC ĐỘNG RÁC THẢI NHỰA NÔNG NGHIỆP ĐẾN MÔI TRƯỜNG

Tác hại đối với môi trường từ rác thải nhựa nông nghiệp rất sâu rộng, trực tiếp và phức tạp.

  • Rác thải nhựa trong nông nghiệp gây ô nhiễm đất: Rác thải nhựa, đặc biệt là màng phủ nông nghiệp, theo thời gian sẽ phân hủy thành vi nhựa và nano nhựa. Những hạt nhỏ này có thể làm thay đổi cấu trúc vật lý của đất, làm giảm khả năng giữ nước và gây hại cho vi sinh vật đất và giun đất. Điều này có thể gây hại không thể phục hồi cho đất, vốn là một thành phần quan trọng của an ninh lương thực.
  • Tích tụ sinh học và An toàn thực phẩm: Vi nhựa có thể hấp thụ và tích tụ các hóa chất độc hại, chẳng hạn như thuốc trừ sâu và kim loại nặng, từ đất. Những hạt nhựa ô nhiễm này sau đó có thể được cây trồng hấp thụ và xâm nhập vào chuỗi thức ăn, gây nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe con người và động vật.
  • Ô nhiễm nước và không khí: Nhựa bị vứt bỏ không đúng cách có thể bị cuốn trôi vào các tuyến đường thủy, gây ô nhiễm sông hồ và cuối cùng góp phần gây ô nhiễm nhựa sông hồ, đại dương. Đốt nhựa nông nghiệp, một hành vi phổ biến, thải ra không khí các hóa chất độc hại và gây ung thư, chẳng hạn như dioxin và furan.
  • Gây hại cho động vật hoang dã: Các mảnh nhựa lớn có thể vướng vào và gây thương tích cho động vật hoang dã, trong khi các mảnh nhựa nhỏ hơn có thể bị nuốt phải, dẫn đến bệnh tật, thương tích hoặc tử vong.

Sử dụng vật tư nông nghiệp thân thiện môi trường

Việc giải quyết rác thải nhựa nông nghiệp đòi hỏi một cách tiếp cận đa chiều, bao gồm chính sách, công nghệ và những thay đổi trong phương thức canh tác.
 
  • Cải thiện Quản lý chất thải: Thiết lập và thúc đẩy các chương trình thu gom, tái chế và xử lý hiệu quả nhựa nông nghiệp. Điều này bao gồm việc tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nông dân vứt bỏ nhựa bị ô nhiễm.
  • Ứng dụng nhựa phân hủy sinh học và nhựa có nguồn gốc sinh học: Phát triển và áp dụng các loại nhựa có thể phân hủy an toàn trong đất mà không để lại dư lượng độc hại. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là không phải tất cả các loại nhựa được gọi là “phân hủy sinh học” đều ít gây hại hơn và hiệu quả của chúng phụ thuộc vào các điều kiện môi trường cụ thể.
  • Đổi mới Công nghệ: Đầu tư vào các công nghệ tái chế mới, chẳng hạn như tái chế hóa học, có thể phân hủy nhựa bị ô nhiễm thành các thành phần cơ bản để tái sử dụng.
  • Thực hành Nông nghiệp thay thế: Thúc đẩy các phương pháp canh tác tái tạo và bền vững, giúp giảm thiểu hoặc loại bỏ nhu cầu sử dụng nhựa. Ví dụ như sử dụng lớp phủ hữu cơ như rơm rạ hoặc dăm gỗ, giúp đất màu mỡ hơn, hoặc áp dụng các kỹ thuật quản lý cây trồng khác nhau giúp ức chế cỏ dại và tiết kiệm nước một cách tự nhiên.
  • Chính sách và Quy định: Thực hiện các chính sách như Trách nhiệm Nhà sản xuất, quy định các nhà sản xuất phải chịu trách nhiệm tài chính về việc quản lý cuối vòng đời sản phẩm nhựa của họ. Chính phủ cũng có thể đưa ra các ưu đãi cho nông dân áp dụng các giải pháp thay thế bền vững và xử phạt hành vi xử lý chất thải bất hợp pháp.

SỐ LIỆU THỐNG KÊ VÀ CẢNH BÁO RÁC NHỰA NÔNG NGHIỆP

Quy mô sử dụng và chất thải nhựa trong nông nghiệp
 
  • Sử dụng ồ ạt vật tư nông nghiệp từ chất liệu nhựa: Năm 2019, các chuỗi giá trị nông nghiệp đã sử dụng ước tính 12,5 triệu tấn nhựa cho sản xuất cây trồng và vật nuôi, và thêm 37,3 triệu tấn cho bao bì thực phẩm.
  • Tăng nhanh chóng: Nhu cầu nhựa nông nghiệp toàn cầu dự kiến ​​sẽ tăng 50% vào năm 2030.
  • Sự thống trị của màng phủ: Màng phủ nhựa là nguồn gây ô nhiễm nhựa lớn nhất trong nông nghiệp. Chúng thường được để lại trên đồng ruộng, nơi chúng bị phân hủy thành các mảnh nhỏ hơn theo thời gian.
  • Ô nhiễm đất nông nghiệp rất cao: Một nghiên cứu gần đây của Liên Hợp Quốc cho thấy đất nông nghiệp có nồng độ ô nhiễm vi nhựa ước tính khoảng 1,5 đến 6,6 triệu tấn trong đất nông nghiệp trên toàn thế giới (cao hơn mức ô nhiễm nhựa trong lòng đại dương).
  • Nhựa có thể tồn tại trong đất trong nhiều thập kỷ.
  • Tỉ lệ tái chế nhựa nông nghiệp rất thấp: dưới 10%
  • Phát thải CO2: Chỉ riêng lượng khí thải nhà kính hàng năm từ nhựa nông nghiệp ước tính sẽ đạt khoảng 47 triệu tấn CO2 tương đương vào năm 2030 và 98 triệu tấn vào năm 2050.

(nguồn tổng hợp)

Tham khảo thêm: Tín chỉ carbon nông nghiệp.

MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP CANH TÁC NÔNG NGHIỆP THÂN THIỆN MÔI TRƯỜNG

Vật liệu và phương pháp canh tác nông nghiệp thân thiện với môi trường đóng vai trò quan trọng đối với canh tác bền vững, giúp bảo tồn tài nguyên, giảm thiểu ô nhiễm và cải thiện sức khỏe đất. Dưới đây là một số lựa chọn thân thiện với môi trường cho hệ thống tưới tiêu, lớp phủ hữu cơ và lớp lót ao:
 

1. Hệ thống tưới tiêu thân thiện với Môi trường

Mục tiêu của tưới tiêu bền vững là tối đa hóa hiệu quả sử dụng nước và giảm thiểu chất thải.
 
Tưới nhỏ giọt và tưới tiết kiệm nước: Các hệ thống này cung cấp nước trực tiếp đến vùng rễ cây thông qua mạng lưới ống và đầu phun. Phương pháp này giảm đáng kể lượng nước thất thoát do bốc hơi và chảy tràn so với phương pháp tưới tràn hoặc tưới phun mưa truyền thống. Phương pháp này lý tưởng cho các loại cây trồng theo hàng, vườn cây ăn quả và nhà kính.
 
Hệ thống Tưới tiêu thông minh: Tích hợp công nghệ như cảm biến độ ẩm đất và bộ điều khiển dựa trên thời tiết cho phép tưới tiêu chính xác. Các hệ thống này tự động điều chỉnh lịch trình tưới dựa trên dữ liệu thời gian thực, đảm bảo cây trồng nhận được lượng nước chính xác cần thiết, đúng lúc.
 
Thu gom nước mưa: Việc thu gom và lưu trữ nước mưa để tưới tiêu giúp giảm sự phụ thuộc vào nguồn nước ngọt. Phương pháp này không chỉ tiết kiệm nước mà còn có thể giúp bổ sung nước ngầm.
 
Hệ thống tiết kiệm năng lượng: Việc lựa chọn hệ thống tưới tiêu sử dụng năng lượng tái tạo, chẳng hạn như máy bơm năng lượng mặt trời, có thể giảm thiểu tác động đến môi trường và giảm chi phí năng lượng.
 
Sử dụng nước tái chế: Sử dụng nước thải đã qua xử lý hoặc tái chế để tưới tiêu có thể giảm đáng kể nhu cầu về nguồn cung cấp nước sạch, nước uống.
 

2. Sử dụng màng phủ hữu cơ thân thiện với môi trường

Màng phủ hữu cơ được sử dụng để giữ ẩm cho đất, ngăn chặn cỏ dại và điều hòa nhiệt độ đất. Mặc dù lớp phủ hữu cơ truyền thống có hiệu quả, nhưng chúng lại góp phần gây ô nhiễm nhựa.
 
Màng phủ hữu cơ phân hủy sinh học: Những màng phủ này được làm từ nhựa sinh học, thường có nguồn gốc từ các nguồn tài nguyên tái tạo như tinh bột thực vật. Chúng mang lại những lợi ích tương tự như lớp phủ hữu cơ thông thường nhưng được thiết kế để phân hủy tự nhiên trong đất vào cuối mùa vụ.
 
Màng phủ hữu cơ mang lại nhiều lợi ích trong canh tác như:
  • Không cần thu gom loại bỏ: Nông dân không cần phải thu gom lớp phủ sau khi sử dụng, tiết kiệm nhân công và thời gian.
  • Giảm thiểu vi nhựa: Chúng ngăn ngừa sự tích tụ của vi nhựa dai dẳng trong đất nông nghiệp.
  • Cải thiện sức khỏe đất: Khi phân hủy, chúng có thể góp phần tạo ra chất hữu cơ trong đất.
  • Kiểm soát cỏ dại: Chúng ức chế hiệu quả sự phát triển của cỏ dại, giảm nhu cầu sử dụng thuốc diệt cỏ.
Các vật liệu phủ hữu cơ: Các vật liệu như dăm gỗ, rơm rạ, lá vụn hoặc phân trộn là những lựa chọn thay thế tự nhiên tuyệt vời. Chúng cải thiện cấu trúc đất, bổ sung dinh dưỡng khi phân hủy và giúp giữ ẩm.
 

3. Bạt lót hồ thân thiện môi trường

Bạt lót hồ được sử dụng trong nông nghiệp cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm tạo hồ chứa nước tưới, ao nuôi trồng thủy sản và hệ thống thu gom nước. Chúng rất cần thiết để ngăn ngừa mất nước qua thấm, đặc biệt là ở những khu vực có đất xốp hoặc đất cát.
Vật liệu tái chế: Một số lớp bạt lót ao được làm từ nhựa tái chế, chẳng hạn như Polyethylene mật độ cao (HDPE) hoặc Polyvinyl Clorua (PVC). Sử dụng vật liệu tái chế giúp giảm nhu cầu sử dụng nhựa mới và giảm thiểu chất thải ra khỏi bãi chôn lấp.
Vật liệu bền và lâu dài: Mặc dù không phải lúc nào cũng phân hủy sinh học, một số vật liệu như Polyethylene gia cường (RPE) có khả năng chống thủng cao và tuổi thọ dài. Lớp lót càng bền thì càng ít phải thay thế, giảm thiểu tác động tổng thể đến môi trường.
Lựa chọn không hóa chất: Điều quan trọng là phải chọn lớp lót được chứng nhận không độc hại và không thải hóa chất độc hại vào nước, đảm bảo an toàn cho cây trồng, sinh vật thủy sinh và môi trường xung quanh.
 
Bằng cách áp dụng các vật liệu và biện pháp thân thiện với môi trường này, nông dân có thể cải thiện tính bền vững của hoạt động canh tác, bảo tồn các nguồn tài nguyên quý giá và bảo vệ sức khỏe đất đai cho các thế hệ tương lai.
Lien he

GỬI YÊU CẦU TƯ VẤN