Cà phê mít, hay còn gọi là cà phê Liberica là một trong bốn loại cà phê chính trên thế giới, nhưng lại ít được biết đến hơn Robusta và Arabica. Với hương vị độc đáo và khả năng thích nghi cao, Liberica đang dần khẳng định vị thế của mình, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Cùng Nhà Bè Agri tìm hiểu sâu hơn về loại cà phê đầy tiềm năng này nhé.
1. Hương vị cà phê mít, cà phê Liberica có gì đặc biệt?
Cà phê Liberica nổi tiếng với hương vị khác biệt rõ rệt so với các loại cà phê truyền thống, tạo nên trải nghiệm thưởng thức mới lạ và khó quên:
- Hương vị: Hương vị phức tạp, thường được mô tả là sự kết hợp của hương trái cây chín (như mít chín – đây cũng là lý do vì sao nó được gọi là cà phê mít), hương hoa, và chút hương gỗ hoặc hạt khói.
- Độ chua (Acidity): Độ chua thường thấp hoặc rất thấp, tạo cảm giác êm dịu hơn khi uống so với Arabica.
- Độ đậm (Body): Body trung bình đến đầy đặn (medium to full body), mang lại cảm giác tròn trịa và bền bỉ trong vòm miệng.
- Điểm nhấn: Đặc trưng nổi bật nhất là hậu vị kéo dài, đôi khi có chút vị đắng dịu nhẹ nhưng cân bằng, cùng hương thơm thoang thoảng của trái cây.
Nhiều người miêu tả việc thưởng thức cà phê mít như việc khám phá một loại trà trái cây đậm đà chứ không hoàn toàn là cà phê truyền thống.
2. Đặc điểm vùng trồng cà phê mít, cà phê Liberica
2.1. Đặc điểm vùng trồng
Cà phê Liberica có khả năng chịu đựng điều kiện khí hậu khắc nghiệt tốt hơn nhiều so với Arabica và thậm chí cả Robusta:
- Độ cao: Thích hợp trồng ở vùng đất thấp, dưới 1.000m so với mực nước biển.
- Khí hậu: Cây có khả năng chống chịu hạn hán và nhiệt độ cao tốt hơn, làm cho nó trở thành lựa chọn tiềm năng trong bối cảnh nhiệt độ toàn cầu tăng lên.
- Đất đai: Cây có thể phát triển trên nhiều loại đất, kể cả đất nghèo dinh dưỡng, nhưng phát triển tốt nhất trên đất sét pha cát, giàu chất hữu cơ.
- Hình thái cây: Cây Liberica có thân gỗ lớn, cao từ 5-17 mét, lá to và dày, tạo nên năng suất ổn định.
2.2. Một số vùng trồng cà phê mít, cà phê Liberica
Tại Việt Nam, mặc dù sản lượng không lớn bằng Robusta, cà phê mít, cà phê Liberica vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc đa dạng hóa nông nghiệp và thích ứng với điều kiện khí hậu:
- Phân bố tại Việt Nam: Liberica được trồng rải rác ở một số tỉnh miền Nam và Tây Nguyên, tập trung ở các vùng có độ cao thấp.
- Các tỉnh tiêu biểu: Các khu vực có sản lượng Liberica đáng chú ý bao gồm:
- Đồng Nai: Là một trong những vùng trồng Liberica/Excelsa truyền thống của Việt Nam.
- Bình Phước: Khu vực đất đỏ bazan thấp, phù hợp với đặc tính của cây.
- Đắk Nông: Một số vùng đất thấp tại đây cũng trồng loại cà phê này.
3. Các loại giống cà phê mít, cà phê Liberica phổ biến ở nước ta
Tại Việt Nam, giống cà phê mít, cà phê Liberica không đa dạng như Arabica hay Robusta. Giống phổ biến nhất thường được gọi chung là cà phê mít (Coffea liberica) hoặc Coffea excelsa (trước đây được coi là một loài riêng, nay được xem là một biến thể của Liberica).
- Liberica (Mít): Loại thân gỗ lớn, lá to, hạt lớn. Được trồng để tận dụng khả năng chống chịu sâu bệnh và điều kiện khí hậu khắc nghiệt.
- Excelsa: Là tên gọi phổ biến của một biến thể Liberica được trồng ở nước ta. Hạt Excelsa có kích thước nhỏ hơn Liberica “chuẩn”, hương vị cũng được đánh giá là thanh thoát hơn.
Hiện nay, các công trình nghiên cứu và bảo tồn giống đang được quan tâm để duy trì và phát triển nguồn gen quý giá này.
4. Giá cả của cà phê mít, cà phê Liberica hiện nay
Giá cả của cà phê Liberica thường có sự dao động và phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
- Thị trường nguyên liệu thô: Liberica thường có giá cao hơn Robusta nhưng thấp hơn Arabica trên thị trường thế giới.
- Yếu tố chất lượng: Nếu được chế biến theo phương pháp đặc biệt (ví dụ: chế biến ướt hoặc honey), đạt tiêu chuẩn đặc trưng, giá trị của cà phê mít có thể tăng vọt, ngang bằng hoặc thậm chí cao hơn Arabica.
- Cung và cầu: Do sản lượng thấp và tính độc đáo, khi được bán dưới dạng cà phê đặc sản (specialty coffee), Liberica có thể đạt mức giá cao do sự săn đón của những người yêu cà phê muốn khám phá hương vị mới.
- Cà phê Liberica rang xay: Khoảng 195.000 – 275.000 VNĐ/kg, tùy thuộc vào phương pháp sơ chế và rang.
5. Triển vọng của cà phê mít, cà phê Liberica trong tương lai
Cà phê mít, cà phê Liberica đang đứng trước những cơ hội lớn để phát triển:
- Khả năng chống chịu khí hậu: Với khả năng chịu hạn, chịu nhiệt tốt, cà phê mít được các nhà khoa học và nông dân xem là “cây cà phê của tương lai” trong bối cảnh biến đổi khí hậu đe dọa các vùng trồng Arabica truyền thống.
- Phân khúc cà phê đặc sản: Hương vị trái cây độc đáo giúp cà phê mít, cà phê Liberica dễ dàng gia nhập thị trường cà phê đặc sản cao cấp. Đây là cơ hội để nông dân tăng giá trị sản phẩm.
- Đa dạng hóa sản phẩm: Việc đưa cà phê mít vào các công thức pha trộn hoặc bán riêng dưới dạng nguyên chất giúp đa dạng hóa lựa chọn cho người tiêu dùng.
Tóm lại, cà phê mít (Liberica) không chỉ là một loại cà phê để thưởng thức mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển nông nghiệp cà phê bền vững và thích ứng với khí hậu. Đầu tư vào cà phê mít, cà phê Liberica chính là đầu tư vào tương lai của ngành cà phê.
Xem thêm: