Hướng dẫn phòng trừ xén tóc đục thân cành sầu riêng

Xén tóc, hay còn được gọi là sâu đục thân là một trong những dịch hại nguy hiểm nhất đối với cây sầu riêng, gây ra tổn thất nghiêm trọng và đe dọa trực tiếp đến tuổi thọ của vườn cây. Mức độ thiệt hại do xén tóc gây ra trên các vườn sầu riêng là đáng báo động, có thể lên đến 70%. Do đó, việc phòng trừ xén tóc đục thân cành sầu riêng như thế cho hiệu quả là một trong những thông tin quan trọng mà nhà vườn cần biết. Vậy phòng trừ xén tóc đục thân cành cây sầu riêng có khó không? Mời bà con cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây của Nhà Bè Agri nhé!

1. Triệu chứng xén tóc đục thân cành đục sầu riêng

Dấu hiệu sớm nhất thường liên quan đến hoạt động của xén tóc trưởng thành khi chúng tìm vị trí đẻ trứng. Con cái sau khi giao phối sẽ tạo ra một vết cắt đặc trưng trên lớp vỏ thân hoặc cành lớn để đẻ trứng. Vết cắt này thường có hình bầu dục. Ngay tại vị trí vết cắt, cây sầu riêng có thể phản ứng bằng cách tiết ra một lượng nhựa cây nhỏ .

Khi ấu trùng nở và bắt đầu đào đường hầm vào mô gỗ, các triệu chứng trở nên rõ ràng hơn và là tín hiệu chắc chắn về mức độ nghiêm trọng của sự xâm nhập:

• Mạt cưa và phân sâu: Ấu trùng trong quá trình ăn mòn sẽ đùn các mảnh vụn gỗ và phân ra khỏi lỗ đục. Mùn cưa này tích tụ xung quanh gốc cây hoặc trên mặt đất dưới cành bị hại. Sự xuất hiện của mùn cưa cho thấy ấu trùng đã xâm nhập và đang gây hại tích cực bên trong.
• Chảy nhựa (Gôm): Cây phản ứng lại sự tấn công bằng cách tiết ra nhựa (mủ) từ các lỗ đục. Dòng chảy nhựa này có thể rõ rệt, đặc biệt khi ấu trùng làm hư hại nghiêm trọng mô nội bộ.
• Lỗ đục rõ rệt: Quan sát thấy các lỗ đục trên thân hoặc cành, thường tập trung ở phần gốc hoặc khu vực cận gốc.

2. Thiệt hại do xén tóc đục thân cành sầu riêng

Thiệt hại do ấu trùng gây ra rất nghiêm trọng. Sau khi trứng nở, ấu trùng đục sâu vào thân và cành, tạo ra các đường hầm lớn trong mô gỗ. Việc này làm cắt đứt hệ thống mạch dẫn truyền nước và dinh dưỡng của cây. 

Hậu quả là lá cây bị vàng, cành bị héo khô và chết dần, dẫn đến sự suy yếu tổng thể, và cuối cùng là làm chết cả cây sầu riêng. Sâu gây hại quanh năm, những hoạt động mạnh mẽ và tập trung nhất vào giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 8, thường trùng với mùa mưa.

Nếu không được can thiệp kịp thời, ấu trùng sẽ làm đứt đoạn khả năng vận chuyển chất dinh dưỡng của cây. Hậu quả là cây chậm lớn, lá có dấu hiệu héo khô đồng loạt, và có thể rụng sớm.Khi cây bị tấn công nặng, cành sẽ vàng úa và khô héo, cuối cùng dẫn đến chết cành hoặc chết cả cây.

3. Nguyên nhân xuất hiện xén tóc đục thân cành sầu riêng

Xén tóc có xu hướng tấn công những cây sầu riêng bị suy yếu và khi cây thiếu dinh dưỡng hoặc quản lý nước không tốt.

Xén tóc đục thân cành gây hại quanh năm. Trong khi xén tóc trưởng thành (vũ hóa, giao phối và đẻ trứng) mạnh mẽ và tập trung nhất vào giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 8, thường trùng với mùa mưa .

4. Ứng dụng công nghệ Drone để phòng trừ xén tóc đục thân cành sầu riêng

Việc ứng dụng máy bay không người lái (UAV) trong nông nghiệp đã tạo ra bước đột phá trong công tác phòng trừ dịch hại trên các loại cây thân cao như sầu riêng.

Bảng phân tích vòng đời xén tóc đục thân cành sầu riêng và biện pháp phòng trừ hiệu quả

Ưu điểm của việc sử dụng UAV để phòng trừ xén tóc đục thân cành sầu riêng

Cây sầu riêng, với đặc điểm tán cây cao lớn và rậm rạp, luôn là một thách thức lớn trong việc phun thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) theo phương pháp truyền thống. Phương pháp phun tay gặp phải nhiều vấn đề như nguy hiểm khi leo trèo, thuốc không phủ đều, tốn nhiều nhân công và thời gian, và tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe người lao động.   

Sự ra đời của máy bay phun thuốc (UAV/Drone) được xem là giải pháp tối ưu vì nó giải quyết triệt để các khó khăn kỹ thuật này. Các lợi ích kỹ thuật vượt trội bao gồm:   

4.1. Độ phủ đồng đều và xuyên thấu tối ưu

Máy bay phun thuốc sầu riêng sử dụng công nghệ phun ly tâm hoặc áp lực cao, tạo ra hạt thuốc siêu mịn. Kích thước hạt thuốc nhỏ giúp chúng dễ dàng len lỏi vào từng kẽ lá, mặt dưới lá, và các tầng tán cao của cây sầu riêng. Điều này đảm bảo thuốc tiếp xúc tối đa với thành trùng của xén tóc đục thân, cành sầu riêng, mức độ phủ thuốc mà việc phun thủ công khó lòng đạt được.   

4.2. Cơ chế lực đẩy hạt thuốc 

Điểm khác biệt quan trọng nhất của UAV, đặc biệt khi đối phó với sâu đục thân, là cơ chế luồng gió mạnh từ cánh quạt. Luồng gió này không chỉ giúp thuốc bám dính tốt hơn, mà còn là yếu tố then chốt giúp thuốc được thẩm thấu nhanh và đẩy sâu vào các kẽ, nứt trên vỏ thân và cành cây. Đây là nơi xén tóc cái tạo vết cắt và đẻ trứng. Khả năng đưa tác nhân sinh học hoặc hóa học vào sâu trong các khu vực ẩn náu này là điều kiện tiên quyết để phá vỡ chu kỳ sinh sản của xén tóc, chuyển từ kiểm soát cục bộ sang phòng trừ diện rộng và tận gốc.   

Xem thêm:

• Dịch vụ phun thuốc phòng trừ sâu bệnh cho cây sầu riêng bằng máy bay
• Kỹ thuật tưới sầu riêng