Dưa leo là một trong những loại rau ăn quả quen thuộc, được sử dụng hàng ngày trong hàng triệu bữa ăn trên toàn thế giới và được sử dụng để chế biến nhiều loại thức ăn đóng hộp. Kỹ thuật trồng dưa leo trên giá thể trong nhà kính sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt là giải pháp hiện đại, giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm và tiết kiệm tài nguyên. Điều này còn giúp tối ưu hoá môi trường sinh trưởng của cây, hạn chế sâu bệnh và tác động của thời tiết.
Trong bài viết này, sẽ đề cập đến mô hình là sự kết hợp thành quả nghiên cứu của các đề tài, mô hình sản xuất thử nghiệm dưa leo tại Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Nông nghiệp Công nghệ cao Tp. Hồ Chí Minh và kết quả chuyển giao tại khu vực Bình Dương, Tây Ninh. Kết quả của nghiên cứu này có thể áp dụng cho các khu vực khác có khí hậu tương tự.
Mục lục
1. Nhà kính
Nhà kính cần đảm bảo các điều kiện như: độ truyền sáng từ 85 – 90%
Quy cách: chiều cao từ 6 – 6,5m, khẩu độ mỗi gian nhà là 8 – 9,6m, cột cách cột( bước cột) là 3,5 – 4m. Với mái lợp bằng màng polymer( dày 150 micron) và vách xung quanh được che bằng lưới chắn côn trùng dày 50 mesh.
2.Chuẩn bị giống
Khay ươm được đặt trong nhà ươm có che mưa và lưới chắn côn trùng. Hằng ngày, tưới nước giữ ẩm đảm bảo hạt nảy mầm đồng đều. Sau khi gieo 7 – 10 ngày, cây đạt chiều cao 7 – 10cm thì tiến hành trồng cây vào bầu.
3. Chuẩn bị giá thể trồng
Giá thể được sử dụng là hỗn hợp mụn dừa, phân trùn quế và tro trấu với tỷ lệ 70% mụn xơ dừa + 20% phân trùn quế + 10% tro trấu( tính theo thể tích)
Giá thể sau khi xử lí được cho vào các túi nilon trồng cây( túi có mặt ngoài màu trắng, mặt trong màu đen, kích thước túi 17cm x 33cm, được đục lỗ xung quanh túi.
4. Trồng cây
Cây dưa leo được trồng trong túi nilon, trồng 1 cây/túi và trồng theo hàng đôi.
Khoảng cách giữa 2 cây là 45 – 50cm; khoảng cách giữa 2 hàng đơn là 30 – 40cm; khoảng cách giữa 2 hàng đôi là 1,6 – 1,8m.
5. Chế độ phân bón
Nước tưới: sử dụng nguồn nước sạch, pH nước tốt nhất từ 5.5 – 6.5 không nhiễm mặn, phèn, kim loại nặng và vi sinh vật gây hại.
Dinh dưỡng và nước tưới được cung cấp đồng thời thông qua hệ thống tưới nhỏ giọt. Nồng độ và liều lượng các chất dinh dưỡng được sử dụng như sau:
Chất dinh dưỡng |
Trồng – ra hoa (ppm: mg/l) |
Đậu quả – Thu hoạch (ppm: mg/l) |
N(NO3-) |
150 |
200 |
P |
44 |
50 |
K |
180 |
300 |
Mg |
40 |
52 |
Ca |
120 |
170 |
S |
0 |
0 |
Fe |
2.8 |
2.8 |
Mn |
0.6 |
0.6 |
Zn |
0.4 |
0.4 |
B |
0.4 |
0.4 |
Cu |
0.1 |
0.1 |
Mo |
0.05 |
0.05 |
Bảng 1: Nồng độ dinh dưỡng cho dưa leo trồng trong nhà màng từ lúc trồng cho đến lúc ra hoa
Chất dinh dưỡng |
Trồng – ra hoa (g/1000 lít) |
Đậu quả – Thu hoạch (g/1000 lít) |
KNO3 |
200 |
320 |
KH2PO4 |
200 |
230 |
MgSO4 |
480 |
350 |
Ca(NO3)2 |
210 |
950 |
Mg(NO3)2 |
230 |
200 |
K2SO4 |
120 |
280 |
EDTA-Cu |
1 |
1 |
EDTA-Zn |
2.5 |
2.5 |
EDTA-Mn |
4.8 |
4.8 |
EDTA- Fe |
23 |
23 |
(NH4)6Mo7O24 |
0.1 |
0.1 |
H3BO3 |
2.2 |
2.2 |
Bảng 2: Lượng dinh dưỡng tưới(g/1000 lít) cho dưa leo trồng trong nhà màng
pH dung dịch tưới: từ 6 – 6.8 và EC trong dung dịch tưới từ 1.5 – 2.5 mS/cm.
*Chăm sóc:
Cố định cây: Cây được quấn cố định vào dây treo sau khi trồng 7 – 10 ngày( cây cao khoảng 20 – 30cm), một đầu cố định trên khung dây treo của nhà màng, đầu còn cố định vào gốc dưa leo bằng móc nhựa, mỗi cây bố trí 1 dây treo.
Quấn ngọn và tỉa chồi: tiến hành quấn ngọn để cây dưa leo bám theo dây treo. Tiến hành bấm ngọn bên ở vị trí 2 lá trên cành cấp 1.
Khi cây dưa leo bắt đầu thu hoạch thì tiến hành tỉa bỏ các lá già và lá bị sâu bệnh.
Thụ phấn: khi sử dụng các giống dưa leo tự thụ thì không cần thụ phấn. Tuy nhiên nếu sử dụng giống không tự thụ thì tiến hành thọ phấn bằng ong với số lương 1 tổ/1000m2.
6. Phòng trừ sâu bệnh hại
Dưa leo trồng trên giá thể trong nhà màng thường bị một số loại sâu bệnh chính. Kiểm tra vườn trồng để phát hiện sớm và có các biện pháp phòng trừ phù hợp với từng loại sâu bệnh.
Sâu hại: bọ phấn trắng, bọ trĩ, ruồi đục lá,…
Bệnh hại: lỡ cổ rễ, bệnh phấn vàng, phấn trắng bầu bí,…
7. Thu hoạch
Dưa leo sau khi trồng 30 ngày thì tiến hành thu hoạch. Tiến hành thu hoạch hàng ngày để trái đạt kích thước chuẩn. Sản phẩm sau thu hoạch phải đảm bảo các dư lượng( kim loại nặng, thuốc BVTV, vi sinh vật) dưới ngưỡng cho phép, mẫu mã đẹp.