Khả năng giữ ẩm ổn định

Cây cần nước liên tục để nuôi dưỡng tế bào.

Một loại đất tốt phải giữ ẩm đủ lâu để cây không bị khô rễ, nhưng không giữ quá nhiều gây úng.

Các giá thể như xơ dừa, mùn hữu cơ, trấu hun giúp tối ưu hóa khả năng giữ nước.

Dinh dưỡng hữu cơ dồi dào

Tỷ lệ mùn hữu cơ (OM%) cao là yếu tố giúp cây:

• Bén rễ nhanh

• Lớn mạnh

• Giảm sốc khi thay chậu

Để bổ sung dinh dưỡng lâu dài, bà con có thể kết hợp thêm phân bón hữu cơ, hoặc sử dụng phân bón lá để cây hấp thu nhanh hơn trong giai đoạn phát triển mạnh.

Độ pH cân bằng (5.5 – 7)

Đây là mức pH lý tưởng giúp cây hấp thu dinh dưỡng tốt nhất.

Đất quá chua hoặc quá kiềm đều làm cây vàng lá, chậm lớn và dễ mắc bệnh sinh lý.

Hệ vi sinh vật có lợi trong đất

Một loại đất chất lượng luôn chứa lượng vi sinh vật hữu ích (như Bacillus, Trichoderma…) giúp:

• Phân giải hữu cơ nhanh

• Ngăn chặn nấm bệnh trong đất

• Kích thích rễ phát triển

Không chứa mầm bệnh – kim loại nặng – cỏ dại

Đây là yếu tố đặc biệt quan trọng, nhất là khi trồng rau ăn lá hoặc cây cảnh trong chậu nhỏ.

Đất “bẩn” hoặc chưa qua xử lý có thể chứa:

• Nấm hại rễ

• Trứng sâu, côn trùng

• Kim loại nặng gây hại khi trồng rau

Đó là lý do đất sạch – đất hữu cơ – đất phối trộn sẵn luôn được ưa chuộng trong trồng đô thị.

Chọn đất trồng cây cảnh – hoa kiểng – bonsai

Đặc điểm cây:
Cần đất thoáng, thoát nước cực tốt để tránh thối rễ.

Nên chọn:

• Đất trồng cây cảnh chuyên dụng

• Kết hợp perlite, pumice, trấu hun, sỏi nhẹ

• Đất nhẹ, thoáng, không nén chặt

Không nên dùng:

• Đất thịt vì quá nặng

• Đất có độ giữ nước cao như đất trồng rau loại mịn

Tips quan trọng: Với sen đá – xương rồng, đất cần thoáng gấp đôi so với cây cảnh thông thường.

Chọn đất trồng cây ăn trái – cây lâu năm

Đặc điểm cây:
Bộ rễ lớn – sâu, cần nền đất chắc nhưng giàu dinh dưỡng.

Nên chọn:

• Đất thịt trồng cây

• Đất tự nhiên giàu khoáng

• Có khả năng giữ ẩm tốt

• Phối thêm phân hữu cơ để tăng mùn

Lưu ý:
Bà con nên trộn thêm trấu hun, phân chuồng hoai hoặc mùn hữu cơ để tạo độ thoáng ban đầu, giúp cây bén rễ nhanh.

Chọn đất trồng cây nội thất – cây văn phòng

Đặc điểm:
Thường là các cây như lưỡi hổ, trầu bà, lan ý… đòi hỏi đất sạch – thoáng – giữ ẩm nhẹ.

Nên chọn:

• Đất sạch trồng cây cảnh

• Đất phối trộn tro trấu + mùn hữu cơ + xơ dừa

• Đất có Trichoderma chống nấm

Lưu ý:
Cây nội thất dễ bị úng nước do ít nắng → đất thoát nước càng tốt càng dễ sống.

Chọn đất khi trồng cây trong chậu – thùng xốp – ban công

Với khu vực đô thị, việc trồng trong chậu đặt ra yêu cầu cao hơn so với trồng dưới đất.

Nên chọn đất có:

• Độ tơi xốp cao

• Khả năng thoát nước tốt

• Không chứa mầm bệnh

• Không nén chặt theo thời gian

→ Đất sạch trồng rau và đất trồng cây cảnh là phù hợp nhất cho mô hình chậu – khay – thùng.

Chọn đất theo giai đoạn phát triển của cây

• Giai đoạn trồng mới / giâm cành: cần đất nhẹ – thoáng – sạch để rễ nhanh phát triển.

• Giai đoạn nuôi tán / đâm chồi: cần đất giàu hữu cơ, có thể bổ sung phân bón lá để kích thích tăng trưởng.

• Giai đoạn ra hoa / tạo trái: tăng phân hữu cơ, giảm độ ẩm đất, hạn chế đất quá ướt.

Đất tái sử dụng – có nên dùng lại không?

Có thể dùng lại nếu:

• Sàng bỏ rễ cũ

• Xử lý nấm bệnh bằng Trichoderma

• Bổ sung hữu cơ mới (phân bò hoai, mùn)

• Trộn thêm trấu hun – xơ dừa để tăng độ xốp

Không nên dùng lại nếu đất bị:

• Nấm, tuyến trùng, rễ thối

• Đã trồng bệnh trước đó

• Đã nén chặt và mất dinh dưỡng

• Chứa hóa chất độc hại do sử dụng nhiều phân bón hóa học, thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu

1 – Đất bị bí, nén chặt, khó xới

• Dùng tay bóp sẽ cảm giác vón thành cục, không tơi xốp.

• Khi tưới nước, nước đọng trên bề mặt lâu, khó thấm xuống dưới.
  → Điều này làm rễ nghẹt thở, giảm hấp thu dinh dưỡng và dễ thối rễ.

2 – Mùi hôi bất thường

• Mùi chua, mùi ẩm mốc, mùi thối… cho thấy đất bị nhiễm nấm hại hoặc rễ, hữu cơ trong đất đang phân hủy yếm khí.
  → Đây là môi trường lý tưởng cho nấm bệnh phát triển (Pythium, Fusarium…).

4 – Cây trồng chậm phát triển dù chăm sóc đúng

• Lá nhỏ, vàng nhạt, đâm chồi kém.

• Dinh dưỡng trong đất nghèo, pH sai lệch hoặc đất đã “chai” sau nhiều mùa trồng.
  → Đặc biệt dễ thấy khi sử dụng lại đất cũ mà không cải tạo.

5 – Đất chứa tạp chất nguy hại

• Đá vôi vụn, đất sét đặc, rác công nghiệp, thủy tinh, nilon…
  → Đây là loại đất không đạt tiêu chuẩn, thường xuất hiện trong đất giá rẻ không rõ nguồn gốc.

6 – Đất giữ nước quá lâu hoặc quá khô

• Giữ nước lâu → dễ úng.

• Khô nhanh → đất thiếu vật liệu giữ ẩm và không có cấu trúc.
  → Cả hai đều làm cây phát triển không ổn định.

Loại bỏ rễ, tạp chất và phần đất mục nát

• Nhổ bỏ toàn bộ rễ cây cũ, rễ thối và các vật thể lạ.

• Đập tơi những cục đất bị đóng bánh, loại bỏ phần đất mục đen gây mùi.

→ Bước này giúp đất thông thoáng và giảm nguồn nấm bệnh.

Phơi đất để “khử tự nhiên”

• Trải đất thành lớp mỏng 5–10 cm và phơi nắng 2–3 ngày.

• Ánh nắng giúp tiêu diệt nấm bệnh, côn trùng ẩn trong đất và làm đất “sống” trở lại.

Bổ sung hữu cơ để làm giàu dinh dưỡng

Cho thêm một trong các loại sau:

• Phân trùn quế (tăng tơi xốp – giàu vi sinh).

• Mùn dừa đã xử lý.

• Compost/hữu cơ hoai mục chất lượng.

• Vỏ trấu hun hoặc than sinh học (biochar).

→ Tỷ lệ gợi ý: 20–40% tùy tình trạng đất.

Trộn thêm vật liệu tạo cấu trúc

Giúp đất nhẹ, thoáng khí và không bị nén chặt trở lại:

• Perlite, pumice hoặc đá núi lửa.

• Trấu tươi đã xử lý.

• Vermiculite (giữ ẩm tốt hơn cho cây cảnh trong nhà).

→ Chọn theo loại cây trồng: cây rau cần thoát nước tốt hơn cây kiểng lá.

Bổ sung vi sinh để tái tạo hệ sinh học trong đất

• Chế phẩm Trichoderma (diệt nấm hại – tăng lợi khuẩn).

• EM gốc hoặc EM1.

• Chế phẩm humic/fulvic.

→ Giúp đất “hồi sinh”, ổn định pH và tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng.

Kiểm tra lại độ tơi xốp và pH

• pH chuẩn cho hầu hết cây: 5.5–6.5.

• Nếu đất vẫn hơi nén → thêm hữu cơ hoặc vật liệu thoát nước.

• Nếu đất quá chua → bổ sung vôi dolomite liều thấp.

Dưới đây là bảng giá tham khảo các loại đất trồng cây được ưa chuộng hiện nay. Giá chỉ mang tính tương đối và có thể thay đổi tùy nhà cung cấp, quy cách đóng gói, khu vực. Bảng này giúp bà con dễ hình dung và so sánh trước khi đặt mua.

Khi bà con bắt đầu tìm kiếm đất trồng cây chất lượng, điều quan trọng không chỉ là giá cả mà còn là độ tin cậy – hiệu quả sử dụng – dịch vụ sau bán hàng. Tại Nhà Bè Agri, chúng tôi cam kết mang đến cho bà con những sản phẩm đất trồng cây tốt nhất, phù hợp với mọi mô hình: từ sân vườn, ban công, sân thượng đến các vườn rau đô thị và cây công trình lớn.