Kỹ thuật trồng hồ tiêu cho năng suất cao

Hồ tiêu (tiêu đen) là một loại cây công nghiệp chủ lực, mang lại giá trị kinh tế cao cho nhiều gia đình. Tuy nhiên, để vườn tiêu không chỉ “sống” mà đạt năng suất cao ổn định và chất lượng vượt trội, bà con cần nắm vững những kỹ thuật canh tác phù hợp. Vậy, kỹ thuật trồng hồ tiêu cho năng suất cao có phức tạp không? Bao gồm những bước nào? Cùng Nhà Bè Agri tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé.

1. Kỹ thuật trồng hồ tiêu cho năng suất cao

Thành công của vườn tiêu được quyết định ngay từ khâu chuẩn bị ban đầu, đặc biệt là việc xây dựng khả năng kháng bệnh của cây và đất trồng.

1.1. Lựa chọn giống tiêu chất lượng

Lựa chọn giống quyết định 30-40% thành công và độ bền vững của vườn tiêu. Tiêu chí hàng đầu không chỉ là sản lượng mà còn là khả năng chống chịu sâu bệnh, đặc biệt là bệnh chết nhanh và chết chậm.   

Các giống tiêu được khuyến nghị hiện nay bao gồm:

• Tiêu Vĩnh Linh: Giống này có nguồn gốc từ Quảng Trị, được trồng phổ biến tại Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Tiêu Vĩnh Linh nổi bật với khả năng cho năng suất vượt trội, có thể đạt từ 10-12kg tiêu khô/trụ khi cây trưởng thành.
• Tiêu Trâu Tây Nguyên: Giống này sinh trưởng mạnh, thân khỏe, lá to, đặc biệt thích hợp với vùng đất đỏ bazan. Tiêu Trâu được nhiều nông hộ ưa chuộng nhờ năng suất cao và khả năng kháng bệnh tốt.   

Việc đa dạng hóa giống, kết hợp trồng các loại có khả năng kháng bệnh khác nhau (như tiêu Trâu hoặc các giống lá lớn), giúp duy trì mật độ cây trồng ổn định trong dài hạn trước nguy cơ chủng bệnh mới.   

1.2. Kỹ thuật chuẩn bị đất trồng hồ tiêu

Hồ tiêu phát triển tốt nhất trên đất đỏ bazan, đất cát pha, sa phiến thạch. Đất cần có độ pH tối ưu là 5.5 – 6.5, tầng canh tác dày trên 80cm, và mực nước ngầm phải sâu hơn 2m. Bà con nông dân cần tuyệt đối tránh trồng tiêu trên đất chua hoặc đất nhiễm phèn.   

Khả năng thoát nước là chìa khóa chống lại các bệnh nấm nguy hiểm gây chết nhanh và chết chậm.   

• Cần đào hệ thống thoát nước theo hình ô bàn cờ (hoặc hình xương cá ở đất dốc) với độ sâu khuyến nghị là 40–50 cm. Rãnh thoát nước chính xung quanh vườn phải sâu trên 50 cm.   
• Đặc biệt, vào đầu mùa mưa, phải phá bồn giữ nước quanh gốc tiêu (nếu có) để chống đọng nước và duy trì sự thông thoáng, ngăn ngừa nấm bệnh phát triển.   

Mật độ và trụ đỡ: Mật độ phổ biến và tối ưu nhất là 2.5m×2.5m, tương đương 1.200 – 1.600 trụ/ha. Việc sử dụng trụ sống (Keo dậu, Muồng, Bông Gòn) đang trở nên phổ biến vì chúng cung cấp bóng mát, giữ ẩm tốt và bổ sung chất hữu cơ khi tỉa cành. Trụ cần có chiều cao ít nhất 4m và bề mặt sần sùi để rễ tiêu dễ bám.   

2. Kỹ thuật trồng, tạo hình và quản lý tán cây

Kỹ thuật trồng hom và tạo hình ngay từ những năm đầu là nền tảng để cây có bộ khung vững chắc và khả năng mang trái tối đa khi bước vào giai đoạn kinh doanh. Đây là một lưu ý vô cùng quan trọng về kỹ thuật trồng hồ tiêu.

2.1. Kỹ thuật trồng hồ tiêu cho năng suất cao và chăm sóc ban đầu

Thời điểm tốt nhất để trồng là đầu mùa mưa để cây có đủ nước sinh trưởng, tuy nhiên, ở một số vùng, trồng cuối mùa mưa có thể tránh được nguy cơ úng kéo dài.   

• Bón lót và đặt hom: Đào hố sâu, rộng 40-50 cm, cách trụ 10-15 cm. Bón lót hỗn hợp phân bò hoai mục, vôi, và lân, sau đó trộn đều với đất. Đặt hom nghiêng 45-60∘, ngọn hướng vào trụ, và nén chặt đất quanh bầu.   
• Cố định và Che chắn: Sử dụng dây mềm buộc để tiêu bám trụ chắc. Trồng dặm sớm để đảm bảo mật độ. Cây non cần được che chắn để tránh nắng gắt và gió mạnh làm hỏng lá.   

2.2. Tạo hình và cắt tỉa

Việc cắt tỉa không chỉ giúp tập trung dinh dưỡng mà còn là biện pháp kiểm soát bệnh hại tốt nhất.

• Tạo tán cơ bản: Tùy theo loại trụ mà số lượng dây thân cần giữ lại khác nhau: 6-8 dây thân/trụ sống, 5-7 dây thân/trụ gỗ hoặc trụ bê tông.   
• Quản lý sát gốc: Đây là bước quan trọng nhất trong phòng bệnh. Bà con phải tỉa bỏ tất cả các dây thân, dây lươn, cành ác mọc phía dưới gốc tiêu, cách mặt đất 10-15 cm. Mục đích là giữ cho gốc tiêu luôn thông thoáng, ngăn ngừa nấm bệnh lây lan từ đất lên thân cây.   
• Cắt tỉa định kỳ: Đối với cây kinh doanh, cần tỉa bỏ cành già, cành sâu bệnh sau thu hoạch để tập trung dưỡng chất cho chồi khỏe. Cũng cần cắt tỉa các dây thân mọc ngoài bộ tán và các dây quá dài ở đỉnh trụ để kiểm soát chiều cao và độ thông thoáng.   

3. Quản lý dinh dưỡng để tối đa hóa năng suất – kỹ thuật trồng hồ tiêu cho năng suất cao

Hồ tiêu là cây trồng tiêu thụ dinh dưỡng mạnh. Năng suất cao chỉ đạt được khi cây được bón phân cân đối, chú trọng hữu cơ để cải tạo sức khỏe đất.

3.1. Nguyên tắc bón phân

Bà con nên tăng cường bón phân hữu cơ hoai mục (phân chuồng, vỏ cà phê, trấu) định kỳ 10-15 kg/gốc mỗi 6 tháng. Phân hữu cơ giúp cải tạo cấu trúc đất, tăng vi sinh vật có lợi, giúp đất tơi xốp, giữ ẩm tốt hơn và cung cấp dinh dưỡng từ từ, thúc đẩy cây phát triển bền vững.   

 Lượng phân bón cơ bản cho tiêu kinh doanh

 3.2. Kỹ thuật bón phân và bổ sung vi lượng

Để cây hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả nhất, cần đào rãnh hình vành khăn theo mép tán cây (sâu 7-10 cm, rộng 15-20 cm), rải phân, lấp đất, và tưới đủ ẩm.   

Đặc biệt, trong giai đoạn chuẩn bị ra hoa, việc bổ sung các yếu tố trung vi lượng thông qua phun qua lá là rất cần thiết để hỗ trợ mầm hoa bung đồng loạt và tối đa hóa khả năng đậu trái.   

4. Kỹ thuật điều khiển ra hoa và quản lý nước

Kiểm soát nước là bí quyết quan trọng để điều khiển chu kỳ sinh sản và kích thích tiêu ra hoa tập trung, đây cũng là một bí quyết quan trọng mà bà con cần lưu ý đạt năng suất cao.

4.1. Kỹ thuật “xiết nước” (hãm tiêu)

Việc phân hóa mầm hoa chỉ bắt đầu sau khi cây hồ tiêu trải qua một giai đoạn stress nhẹ về nước.   

• Thực hiện: Sau khi thu hoạch và tỉa cành, tiến hành xiết nước (hãm tiêu) hoàn toàn trong khoảng 30-45 ngày. Thời gian này có thể điều chỉnh tùy thuộc vào độ sung hay suy của cây.   
• Lưu ý: Kỹ thuật này thường chỉ áp dụng cho hồ tiêu sung sức. Bà con nên theo dõi dự báo thời tiết để tính toán thời điểm hãm nước hợp lý, tránh trùng với những đợt mưa lớn bất thường.   
• Phục hồi: Sau khi hãm, tiến hành rửa lá tiêu bằng thuốc gốc đồng kết hợp với vôi để ngăn ngừa nấm bệnh, sau đó bón phân Lân, Kali, và trung vi lượng để hỗ trợ mầm hoa bung.   

4.2. Kỹ thuật tưới nước theo giai đoạn

Việc tưới nước cần linh hoạt, tránh ngập úng và sốc nhiệt, đồng thời tiết kiệm tài nguyên. Đây là một trong những lưu ý về kỹ thuật trồng hồ tiêu cho năng suất cao mà bà con nông dân cần lưu ý.

Tham khảo: Tư vấn hệ thống tưới hồ tiêu tự động

4.2.1. Phương pháp tưới

Hệ thống tưới nhỏ giọt (cách gốc 30-40 cm) được khuyến khích vì giúp tiết kiệm 30-50% lượng nước so với tưới truyền thống. Phương pháp này cũng cho phép kết hợp bón phân qua hệ thống tưới, tăng hiệu quả hấp thụ dinh dưỡng, đặc biệt là vi lượng.   

4.2.2. Chế độ tưới cho tiêu kinh doanh

• Giai đoạn phát triển trái: Tưới định kỳ (khoảng 5-7 ngày/lần) để duy trì độ ẩm ổn định, giúp trái chắc và đầy hạt.   
• Mùa mưa: Chỉ tưới bổ sung khi đất khô kéo dài. Việc kiểm tra độ ẩm đất bằng tay hoặc thiết bị là cần thiết để tránh lãng phí nước và gây úng rễ.   
• Trước thu hoạch: Trước khi thu hoạch khoảng 1 tuần, giảm hoặc ngưng tưới để hạt tiêu chín đều, khô tự nhiên, và dễ thu hái.   

Xem thêm:

• Sâu hại trên cây cà phê thường gặp
• Các loại bệnh trên cây cà phê cần lưu ý
• Địa chỉ bán béc tưới cây ở Dak Nong
• Giá hồ tiêu liên tục cập nhật