Chọn bơm cho hệ thống tưới luôn là vấn đề hệ trọng, và quả thực rất khó. Sau khi tính xong hệ thống đường ống chính, ống nhánh, rồi đường ống xương cá, ống nhỏ giọt, béc phun mưa…; Sau khi tính lưu lượng, tính toán cột áp… vân vân và mây mây. Chúng ta quay sang hỏi nhau, ơ, vậy chọn bơm như thế nào?
Vấn đề bơm như thế nào sẽ liên quan tới:
- Loại hình bơm: Bơm chìm, bơm nổi, bơm đứng bơm nằm…
- Vấn đề công suất bơm: Bơm lớn bơm nhỏ. Bơm lớn thì một lần tưới được nhiều béc tưới hơn, tưới được diện tích lớn hơn. Nhưng liệu hồ có đủ nước hay không? Bơm nhỏ thì ngược lại, ít hao điện hơn, nhưng thời gian tưới lại phải kéo dài.
- Cần bơm cotoj áp thấp hay cao. Với hệ thống tưới yêu cầu áp suất cao, cần chọn bơm có áp suất cao và ngược lại…
- Bơm chạy dầu hay điện. Nếu chạy điện thì điện 3 pha hay 1 pha…
Chỉ nhiêu đó thôi đã đủ đau đầu cho việc tính toán, lựa chọn bơm rồi. Vậy hãy cùng Nhà Bè Agri chi tiết từng yếu tố nha.
1. Thông số bơm cơ bản
Với bất kỳ bơm nào, thì thông số bơm cơ bản cần được xem xét và cũng là yếu tố quan trọng hàng đầu để chúng ta lựa chọn công suất bơm. Các thông số bơm cơ bản thường bao gồm:
- Công suất bơm, thường hiển thị là Hp (Sức ngựa) hoặc kW. Thông số này thể hiện bơm lớn hay nhỏ và cũng thường tương quan tới các chỉ số đầu ra của bơm. Bơm có công suất lớn thường có lưu lượng lớn hơn.
- Cột áp max. Lưu ý có chữ “max” được hiểu là cột áp cao nhất có thể đạt được. Cột áp trong bơm thường thể hiện bằng đơn vị mét (m); trong khi đó trong nhiều tính toán về áp suất trong hệ thống tưới ta hay dùng đơn vị là “bar”. Một đơn vị áp suất 01 bar bằng (=) cột áp 10m.
- Lưu lượng max. Cũng lại là lưu lượng “max”, lưu lượng lớn nhất có thể đạt được.
03 thống số trên là tối quan trọng khi mua bơm chúng ta cần nắm được. Tuy nhiên, vẫn chưa đủ.
Với những bơm được sản xuất bởi các hãng có uy tín, thường sẽ kèm theo một bảng thông số kỹ thuật, một biểu đồ thể hiện tương quan giữa Lưu lượng và cột áp.
Vì khi cột áp max, thì lưu lượng sẽ min; ngược lại cột áp min thì lưu lượng sẽ đạt max.
Vấn đề chúng ta cần tìm điểm hoạt động của bơm.
Do đó, thông số quan trọng tiếp theo của bơm chính là
- Bảng tra cứu điểm hoạt động của bơm. Bảng này sẽ chỉ cho chúng ta biết, tại một giá trị cột áp nhất định, sẽ có giá trị lưu lượng là bao nhiêu.
Một số chỉ số vật lý khác bao gồm:
- Nguồn điện áp: 1 pha hay 3 pha
- Cỡ họng đầu vào, đầu ra
- Kích thước, trọng lượng bơm
2. Các thông số cần xác định để chọn bơm
- Lưu lượng: lại là vấn đề lưu lượng. Giả sử bạn cần tưới một van tưới có lưu lượng 10m3/giờ; thì đây là một chỉ số quan trọng số 1 để chọn bơm. Nghĩa là bơm của bạn tối thiểu phải đạt lưu lượng 10m3/giờ.
- Áp suất hoạt động. Bạn cần xác đinh được áp suất hoạt động (cột áp) là bao nhiêu.
- Điện áp: bạn có sẵn nguồn điện 1 pha hay 3 pha. Các bơm có công suất dưỡi 3HP thường áp dụng bơm 1 pha, những bơm lớn hơn thường yêu cầu có nguồn điện 3 pha.
3. Công thức tính toán
Để xác định được 2 yếu tố cơ bản trên (lưu lượng, áp suất) bạn cần phân tích dự án, trong đó đặc biệt cần các công tác sau:
- Tính lưu lượng thiết bị tưới
- Phân chia vùng tưới, van tưới
- Xác định lưu lượng từng vùng tưới, van tưới
- Tính áp suất yêu cầu thiết bị tưới
- Tính tổn hao áp suất từng bộ phận, từng đoạn ống
- Tính tổng cột áp
Sau đó áp dụng các công thức dưới đây để tính toán chọn công suất bơm:
